Trước Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, trên mạng xã hội Trung Quốc, những thuật ngữ “tiểu long nhi” (con trai Rồng) và “tiểu long nữ (con gái Rồng) đã được tìm kiếm nhiều nhất.
Theo quan niệm truyền thống, một số gia đình Trung Quốc thích sinh con vào năm Rồng vì họ tin đứa trẻ sẽ thông minh hơn, thành công hơn, và sở hữu vận may hơn so với những tuổi khác trong 12 con giáp. Những gia đình có một hoặc nhiều người tuổi Rồng cũng được cho sẽ được hưởng nhiều may mắn, hòa thuận, và làm ăn phát đạt.
Bằng chứng là cách đây 12 năm vào năm Nhâm Thìn 2012, số lượng trẻ sơ sinh chào đời tại Trung Quốc đã tăng 14,57% so với mức 13,27% vào năm 2011, sau đó lại giảm xuống 13,03% vào năm 2013.
Đây là thông tin tốt, bởi năm 2023 là năm thứ 2 Trung Quốc ghi nhận tình trạng dân số tăng trưởng âm. Cục Thống kê Quốc gia (NBS) cho biết dân số Trung Quốc đạt 1,409 tỷ người vào cuối năm 2023, giảm 2,08 triệu người so với năm 2022.
Trong khi đó, vào năm 2023 Ấn Độ đã vượt qua Trung Quốc trở thành quốc gia có dân số lớn nhất thế giới. Theo đó, dân số Ấn Độ đã tăng 0,81% lên 1,429 tỷ vào năm 2023.
Theo ông Yuan, tại Trung Quốc, số trẻ trung bình được một phụ nữ sinh hiện vào khoảng 1,05%, so với 1,3% ở Nhật Bản, 1,7% ở Mỹ và 2% ở Ấn Độ. Do đó, tốc độ giảm dân số Trung Quốc sẽ vẫn ở mức nhẹ trong 3 thập kỷ tới.
Trái lại, số người trên 60 tuổi đạt 297 triệu, tương đương 21,1% dân số Trung Quốc vào cuối năm 2023. Con số này là 280 triệu tương đương 19,8% dân số vào cuối năm 2022.
Bà Yue Su tại Đơn vị Tình báo Kinh tế (EIU) nhận định, “chúng tôi kỳ vọng số ca sinh mới sẽ phục hồi vào năm 2024, do nhu cầu sinh con tuổi Rồng gia tăng. Điều này có thể góp phần vào quỹ đạo tăng trưởng dân số tích cực. Nhưng sau một thời gian ngắn phục hồi vào năm 2024 và có thể là năm 2025, số lượng trẻ sơ sinh chào đời dự kiến sẽ quay trở lại xu hướng giảm".
Theo bà, Trung Quốc có thể không phải đối mặt với “cuộc khủng hoảng trẻ sơ sinh” như Hàn Quốc, nơi có tỷ lệ sinh là 0,9%. Tuy nhiên, Trung Quốc sẽ đối mặt với nhiều thách thức để có tỷ lệ sinh ổn định như Nhật Bản 1,3%.
Bà cũng cho rằng, chính quyền Bắc Kinh nên thi hành những chính sách hiệu quả hơn để khuyến sinh như cải thiện điều kiện làm việc cho lao động nữ, và cải thiện phúc lợi xã hội cho lao động nhập cư.
Trong năm 2023, nhiều thành phố ở Trung Quốc đã công bố các biện pháp khuyến sinh. Điển hình, chính quyền thành phố Trịnh Châu của tỉnh Hà Nam công bố mỗi gia đình sẽ nhận được khoản trợ cấp tiền mặt lần lượt là 2.000 Nhân dân tệ, 5.000 Nhân dân tệ, và 15.000 Nhân dân tệ nếu có một, hai và ba con.
Song theo một số chuyên gia, giới trẻ Trung Quốc vẫn có xu hướng trì hoãn kết hôn và sinh con, do thu nhập giảm và thất nghiệp gia tăng.