Phòng chống tội phạm mua bán người qua không gian mạng

Xuất hiện thủ đoạn mới

Báo cáo của Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an, trong quý I/2023, lực lượng cảnh sát hình sự đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan chủ động nắm chắc tình hình tội phạm mua bán người, triển khai các kế hoạch nghiệp vụ, xác lập đấu tranh, triệt phá nhiều đường dây tội phạm mua bán người, mua bán người dưới 16 tuổi trong nội địa và ra nước ngoài.

Toàn quốc phát hiện, điều tra 56 vụ/150 đối tượng phạm tội mua bán người, xác định được 118 nạn nhân bị mua bán. Trong đó, mua bán người 31 vụ/70 đối tượng; mua bán người dưới 16 tuổi: 25 vụ/80 đối tượng; mua bán người trong nội địa: 28 vụ/99 đối tượng/51 nạn nhân (xảy ra tại các tỉnh, thành phố: Bắc Kạn, Bình Dương, Bình Phước, Cần Thơ, Đồng Nai, Hà Nội, Hải Dương, TP HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, Lạng Sơn, Ninh Bình, Tuyên Quang); mua bán người ra nước ngoài: 28 vụ/51 đối tượng/67 nạn nhân.

Công an các địa phương đã đấu tranh, triệt phá nhiều đường dây tội phạm mua bán người và các hành vi phạm tội khác có liên quan đến mua bán người. 

Nổi bật như: Công an TP Hà Nội phát hiện điều tra 4 vụ, 16 đối tượng, lừa bán 9 nạn nhân. Công an tỉnh Hà Giang phát hiện, điều tra 4 vụ, 5 đối tượng, lừa bán 4 nạn nhân. Công an tỉnh Lạng Sơn phát hiện điều tra 7 vụ, 19 đối tượng, lừa bán 7 nạn nhân. Công an tỉnh Bình Dương phát hiện, điều tra 6 vụ, 29 đối tượng, lừa bán 7 nạn nhân. Công an tỉnh Đồng Nai phát hiện, điều tra 4 vụ, 13 đối tượng, lừa bán 20 nạn nhân. Công an tỉnh Đắk Lắk triệt phá 1 đường dây mua bán người, mua bán người dưới 16 tuổi, bắt, khởi tố 6 đối tượng…

Tội phạm mua bán người tiếp tục diễn biến phức tạp, nhất là việc lợi dụng không gian mạng để thực hiện hành vi phạm tội. Nổi lên tình hình liên quan đến địa bàn Việt Nam – Lào, các đối tượng lợi dụng sự phát triển của công nghệ thông tin như qua Internet, điện thoại, sử dụng tên, tuổi, địa chỉ, ảnh giả để kết bạn, làm quen, hứa hẹn đưa ra nước ngoài làm việc nhẹ, lương cao. Sau đó, tổ chức đưa nạn nhân sang Lào (hợp pháp hoặc bất hợp pháp qua các đường mòn, lối mở dọc tuyến biên giới).

Tại Lào, nhiều nạn nhân bị đưa vào các cơ sở kinh doanh có điều kiện để bóc lột sức lao động. Đáng lưu ý, một số đối tượng đã giả danh cơ quan chức năng của Việt Nam để tiếp nhận các công dân Việt Nam do Lào trao trả, sau đó tiếp tục đưa nạn nhân bán vào các cơ sở khác.

Điển hình như ngày 08/12/2022, Công an tỉnh Bò Kẹo, Lào phối hợp lực lượng chức năng tại Đặc khu kinh tế Tam giác Vàng tiến hành bắt giữ 8 đối tượng (7 người Việt Nam, 1 người Lào) có liên quan tới hoạt động mua bán người.

Bên cạnh đó, Công an Lào đã bắt giữ 2 đối tượng người Việt Nam về hành vi mạo danh cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Lào đến cơ quan chức năng tỉnh Bò Kẹo đón nạn nhân nghi bị mua bán đã được cơ quan chức năng Lào giải cứu, sau đó đưa sang các điểm dịch vụ khác để bóc lột sức lao động. Hiện vụ việc này đang tiếp tục điều tra làm rõ. 

Nhiều giải pháp đấu tranh chống tội phạm mua bán người

Để tiếp tục đấu tranh phòng, chống tội phạm này, Cục Cảnh sát hình sự đã chỉ đạo lực lượng cảnh sát hình sự công an các địa phương triển khai thực hiện các kế hoạch chuyên đề nghiệp vụ, chủ động nắm tình hình, diễn biến và các phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm mua bán người và các loại tội phạm có liên quan (như tổ chức đưa người xuất, nhập cảnh trái phép, tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại, môi giới hôn nhân bất hợp pháp, mua bán bộ phận cơ thể người), nhất là các phương thức, thủ đoạn mới để kịp thời triển khai các biện pháp phòng ngừa, điều tra, xử lý tội phạm. Tiếp tục triển khai có hiệu quả các giải pháp đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người trong nội địa.

Thực hiện Kế hoạch số 1326 giữa Cục Cảnh sát hình sự và Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng về phối hợp phòng, chống tội phạm mua bán người giai đoạn 2021 - 2025, dự thảo kế hoạch điều tra, khảo sát và tổ chức hội thảo trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm trong đấu tranh chống tội phạm mua bán người năm 2023 nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phối hợp giữa lực lượng Cảnh sát hình sự - Bộ đội Biên phòng - Tòa án nhân dân - Viện Kiểm sát nhân dân các cấp và các đơn vị có liên quan trong phòng, chống tội phạm mua bán người.

Đồng thời, Cục phối hợp các đơn vị có liên quan chuẩn bị các điều kiện cần thiết phát hành App phần mềm “Người trợ lý ảo” tuyên truyền phòng, chống xâm hại trẻ em, mua bán người và dự thảo kế hoạch tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực cho lực lượng công an cấp cơ sở phòng ngừa tội phạm sử dụng công nghệ cao để xâm hại trẻ em, mua bán người. Tăng cường hợp tác quốc tế trong phòng, chống xuất nhập cảnh trái phép, mua bán người, kế hoạch điều tra khảo sát tuyến Việt Nam - Lào về phòng, chống tội phạm mua bán người…