Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Tuyên Quang có nhiệm vụ quản lý bảo vệ đoạn biên giới dài hơn 277 km với tổng số 442 cột mốc quốc giới, trong đó có 358 mốc chính và 84 mốc phụ. Khu vực biên giới của tỉnh có 17 xã với tổng dân số 44.577 hộ, trên 225.168 khẩu, là nơi sinh sống của 19 dân tộc.

Những năm qua, tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh ở khu vực biên giới đã có bước chuyển biến tích cực, tạo điều kiện thuận lợi cho các xã biên giới phát triển về mọi mặt. Tuy nhiên, địa bàn biên giới rộng, địa hình chia cắt hiểm trở, nhiều núi cao vực sâu, khí hậu khắc nghiệt, cơ sở hạ tầng còn hạn chế, giao thông đi lại khó khăn, mặt bằng dân trí không đồng đều, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, an ninh trật tự ở khu vực biên giới còn nhiều vấn đề phức tạp. Tình trạng di cư tự do, xuất nhập cảnh trái phép, hoạt động của một số tội phạm ma túy, mua bán người, trộm cắp có lúc có nơi còn diễn biến phức tạp.
Trước bối cảnh đó, Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh Tuyên Quang đã chủ động lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác nghiên cứu đánh giá, dự báo sát tình hình, chủ động tham mưu cho Đảng ủy Bộ Tư lệnh BĐBP, Tỉnh ủy, UBND tỉnh các chủ trương, đối sách xử lý hiệu quả các vụ việc liên quan đến chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia và trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới, đấu tranh hiệu quả với các loại tội phạm.
Từ năm 2020-2025, BĐBP tỉnh đã xác lập đấu tranh thành công 14 chuyên án lớn, trong đó 7 chuyên án mua bán người, giải cứu hàng chục nạn nhân trở về đoàn tụ với gia dình; khởi tố 3 vụ án hình sự, bắt 13 đối tượng về tội tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép, nhập cảnh Việt Nam trái phép. Đồng thời, triển khai đồng bộ các biện pháp quản lý bảo vệ biên giới quốc gia theo đúng quy định của pháp luật.
Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác đối ngoại biên phòng, tham mưu cho địa phương làm tốt công tác đối ngoại nhân dân. Đến nay, trên toàn tuyến biên giới của tỉnh đã có 12/12 cặp đồn, trạm biên phòng ký kết nghĩa đồn - trạm hữu nghị, biên giới bình yên. Chính quyền địa phương 2 bên biên giới đã triển khai các nội dung kết nghĩa cụm dân cư giữa xã/thị trấn và cụm thôn bản. Cùng với đó là các hoạt động phối hợp tổ chức tuần tra liên hợp, phối hợp tuyên truyền pháp luật cho cư dân 2 bên biên giới.
Ngoài ra, BĐBP tỉnh còn thực hiện tốt các dự án như xây dựng vành đai biên giới, kè bảo vệ đường biên, bảo đảm đúng trình tự theo quy định của pháp luật. Các chương trình “Con nuôi đồn biên phòng”, “Nâng bước em đến trường”, “Xuân biên phòng ấm lòng dân bản”, “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”, “Bò sinh sản luân chuyển”, “Thầy giáo quân hàm xanh”, “Thầy thuốc quân hàm xanh”, “Biên cương đêm hội trăng rằm”... được triển khai thường xuyên và lan tỏa sâu rộng. Đặc biệt, thời gian gần đây, BĐBP tỉnh đã tích cực tham gia chương trình cải tạo vườn tạp, xóa nhà tạm, nhà dột nát. Những việc làm trên vừa giúp cho địa phương phát triển kinh tế - xã hội, vừa củng cố quốc phòng an ninh và quản lý bảo vệ biên giới vững chắc.
Đối với phong trào bảo vệ đường biên, mốc giới, BĐBP tỉnh đã tham mưu cho địa phương duy trì 107 tập thể và 856 hộ gia đình, cá nhân tham gia tự quản đường biên, mốc quốc giới, thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 01 ngày 9/1/2015 của Thủ tướng Chính phủ về tổ chức phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”.
Đại tá Đào Hồng Hà, Chính ủy Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh Tuyên Quang chia sẻ: “Mỗi người dân trên biên giới là một cột mốc sống. Khi bà con đồng lòng cùng bộ đội, biên giới sẽ luôn bình yên, vững chắc”. Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh đã chỉ đạo các Đồn Biên phòng tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các xã biên giới củng cố, kiện toàn 346 tổ an ninh tự quản của 346 thôn, bản biên giới; từ đầu năm đến nay, đơn vị đã phối hợp tuần tra biên giới được 290 buổi với gần 3 nghìn lượt người tham gia; duy trì hơn 100 tập thể và gần 900 gia đình, cá nhân tham gia tự quản đường biên, mốc giới.
Với sự nỗ lực của cán bộ chiến sĩ, BĐBP tỉnh đã nhận được nhiều phần thưởng cao quý của Đảng, Nhà nước và quân đội. Song cao quý nhất là tình cảm của nhân dân các dân tộc trên khu vực biên giới dành cho các chiến sĩ quân hàm xanh. Đây là động lực to lớn để BĐBP tỉnh phát huy và làm tốt mọi nhiệm vụ trong thời gian tới.