Chiều 17/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào dự thảo kế hoạch chi tiết, giám sát và đề cương các báo cáo của đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản, phát triển nhà ở xã hội 2015-2023”. 

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Trưởng đoàn giám sát cho biết, các đối tượng chịu sự giám sát và các cơ quan liên quan yêu cầu báo cáo theo đề cương gồm: Chính phủ và 11 bộ, ngành, HĐND, UBND các tỉnh, thành phố. 

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu

Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố không tổ chức đoàn giám sát về chuyên đề này, nhưng có trách nhiệm tổng hợp kết quả thực hiện tại địa phương và kết quả giám sát, gửi báo cáo về Đoàn giám sát. 

Đoàn giám sát sẽ thực hiện giám sát trực tiếp tại 8 bộ, gồm: Xây dựng, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước, Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước. 

Ngoài ra, còn có 12 địa phương, gồm: Hà Nội, TP.HCM,  Đà Nẵng, Hải Phòng,  Cần Thơ, Bình Dương, Bình Thuận, Đồng Nai, Khánh Hòa, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Hưng Yên sẽ được giám sát về phát triển thị trường bất động sản, nhà ở xã hội. 

Đoàn giám sát có thể điều chỉnh kế hoạch giám sát và yêu cầu các đối tượng chịu sự giám sát, các cơ quan có liên quan báo cáo bổ sung nội dung ngoài đề cương để giám sát, làm rõ các nội dung thuộc phạm vi chuyên đề giám sát.

Mục tiêu là phải giải quyết có nơi ở và chỗ ở

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, đoàn giám sát nên nghiên cứu kỹ các báo cáo tổng kết thi hành Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và các báo cáo thẩm tra của Bộ Tư pháp để thấy rõ vướng mắc hiện nay của thị trường bất động sản là pháp lý, quy hoạch, kế hoạch hay vốn, cung - cầu. Nếu không làm điều này sẽ “bơi trong một rừng số liệu”.

Dẫn chứng việc phát triển nhà ở xã hội, Chủ tịch Quốc hội cho biết, có đề xuất cho rằng nên xác định làm nhà ở xã hội là cho thuê trả dần, hoặc mua trả góp thì sẽ tránh được việc chuyển nhượng, mua đi bán lại. Còn nếu vẫn mua đứt bán đoạn thì đây là phân khúc nhà ở thương mại giá rẻ, chứ không phải nhà ở xã hội.

Chủ tịch Quốc hội lưu ý, ranh giới giữa hai việc này không rõ nên thực tế xuất hiện tình trạng trục lợi chính sách.

Do đó, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu kế hoạch, đề cương giám sát bất động sản phải xác định rõ trọng tâm, rủi ro, những vấn đề then chốt của thị trường nhà ở, gắn với đất đai cần giải quyết.

"Mục tiêu của chúng ta không phải là phải có sở hữu nhà, mà giải quyết có nơi ở và chỗ ở", ông Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Nguyễn Khắc Định dẫn Nghị quyết 95 ngày 22/6/2023 về thành lập đoàn giám sát có quy định đối tượng giám sát gồm Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ. Tuy nhiên ông băn khoăn, kế hoạch của đoàn giám sát lại chỉ nêu 8 bộ, ngành, tức là không giám sát trực tiếp tại một số bộ, ngành khác. 

Ngoài ra, Phó Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, đối tượng giám sát lần này không có HĐND là không ổn. Bởi họ là nơi thông qua kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất, các dự án. Quốc hội đã giao thì phải có đối tượng giám sát là HĐND.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh (Phó trưởng đoàn giám sát) giải thích, trong quá trình phối hợp với Ủy ban Pháp luật thì thấy rằng HĐND và Đoàn đại biểu Quốc hội qua kinh nghiệm giám sát cũng từ báo cáo của UBND, thường vụ.

Theo kế hoạch, đoàn giám sát cũng yêu cầu HĐND báo cáo để “càng nhìn nhiều góc độ thì càng phát hiện ra nhiều vấn đề”.

Tuấn Kiệt và nhóm PV, BTV