Cụ thể, Luật Nhà ở 2023 quy định, sau thời hạn 5 năm kể từ ngày đã thanh toán đủ tiền mua nhà ở, bên mua nhà ở xã hội (NƠXH) được bán lại theo cơ chế thị trường cho đối tượng có nhu cầu nếu đã được cấp giấy chứng nhận.
Bên bán không phải nộp tiền sử dụng đất và phải nộp thuế thu nhập theo quy định của pháp luật về thuế, trừ trường hợp bán NƠXH là nhà ở riêng lẻ thì bên bán phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định của Chính phủ và phải nộp thuế thu nhập theo quy định của pháp luật về thuế.
Như vậy, từ 1/8, việc chuyển nhượng NƠXH sau 5 năm chỉ phải thanh toán tiền công chứng, thu nhập cá nhân, trước bạ, phí thẩm định sổ như căn hộ thương mại bình thường.
Trước đây, 1 căn nhà ở xã hội khi chuyển nhượng phải đóng 50% tiền sử dụng đất. Chi phí này dao động từ 120-200 triệu đồng mỗi căn. Với quy định mới, người dân không phải mất phí này.
Nhà ở xã hội đã qua sử dụng tăng giá gấp nhiều lần
Việc quá ít dự án mở bán khiến nhiều căn hộ thuộc các dự án NƠXH đã đủ điều kiện chuyển nhượng được rao bán với giá cao gấp nhiều lần so với giá ban đầu.
Ghi nhận tại Hà Nội, hiện nay, nhiều dự án nhà ở xã hội đã sử dụng trên 5 năm và đủ điều kiện chuyển nhượng như Đại Kim Building, Rice City Linh Đàm,...
Khảo sát tại dự án NƠXH Đại Kim Building (Hoàng Mai), đã sử dụng trên 5 năm, giá bán ban đầu cho các đối tượng theo quy định là dưới 15 triệu đồng/m2, hiện giá bán thứ cấp ở mức 40-42 triệu đồng/m2.
Hay tại dự án nhà ở xã hội tại Tây Nam Linh Đàm (Hoàng Mai) được bàn giao năm 2016, với giá bán hơn 13 triệu đồng/m2. Đến nay, giá căn hộ lên quanh mức 42-44 triệu đồng/m2.
Dự án NƠXH Rice City Sông Hồng (Long Biên), giá thứ cấp đang được rao bán từ 35-38 triệu đồng/m2. Cách đây 6 năm, dự án được mở bán với giá hơn 13 triệu đồng/m2.
Là một trong những dự án nhà ở xã hội lần đầu tiên xuất hiện ở Hà Nội, dự án nhà ở xã hội Ngô Thì Nhậm (Hà Đông) có giá bán ban đầu trên 8 triệu đồng/m2 cách đây hơn 10 năm. Đến nay, giá bán tại dự án này dao động từ 35-37 triệu đồng/m2, tăng gấp hơn 4 lần.
Ông Đặng Duy, Giám đốc một sàn giao dịch bất động sản tại Hà Đông, đánh giá, sức cầu về nhà ở trên thị trường ngày càng lớn, nhất là phân khúc bình dân, nhà ở vừa túi tiền, nhà ở xã hội. Tuy nhiên phân khúc này ngày càng hiếm, gần như không còn xuất hiện giỏ hàng mới.
Hiện trên thị trường các sản phẩm đều thuộc phân khúc trung cấp và cao cấp. Vài tháng qua, Hà Nội còn không có nguồn cung căn hộ mới giá dưới 45 triệu đồng/m2.
“Trong bối cảnh nguồn cung khan hiếm, sức ép về nguồn cung khiến những căn NƠXH dù đã qua nhiều năm sử dụng giá vẫn tăng gấp nhiều lần. Có thể thấy, giá nhà ở xã hội thứ cấp đã bị đẩy lên ngang ngửa giá chung cư thương mại. Tốc độ tăng giá nhà ở tại Hà Nội được dự báo sẽ tiếp tục tăng thì NƠXH cũng không ngoại lệ”, ông Duy nói.
Vị giám đốc này cho rằng, để giải quyết bài toán nhà ở cho người thu nhập thấp, bên cạnh việc phát triển NƠXH cần đẩy mạnh xây dựng nhà ở vừa túi tiền.