Đa dạng lựa chọn giải pháp công nghệ bảo vệ trẻ trên không gian mạng

Theo báo cáo của Mạng lưới nghiên cứu đa quốc gia EU Kids Online, các nguy cơ gây hại cho người chưa thành niên từ các hoạt động trên mạng được phân loại thành một số nhóm chính sau.

Một là rủi ro về nội dung: Trẻ em, người chưa thành niên tương tác với hoặc tiếp xúc với nội dung có thể gây hại, chẳng hạn như nội dung bạo lực, thù hận, nội dung cực đoan, khiêu dâm, có thể bất hợp pháp, không phù hợp với lứa tuổi.

Hai là rủi ro tiếp xúc: Trẻ em, người chưa thành niên bị liên hệ, tương tác với một hoặc nhiều người lớn có thể có quen biết với trẻ hoặc không, bị dụ dỗ gặp gỡ ngoài đời thực và dẫn đến xâm hại tình dục, bị rình rập, chia sẻ thông tin cá nhân, thông tin độc hại, bị lừa đảo, lôi kéo, tác động theo những trào lưu, giá trị lệch chuẩn.

Ba là rủi ro về hành vi: Trẻ em, người chưa thành niên chứng kiến, tham gia hoặc là nạn nhân của hành vi tiêu cực như bắt nạt, thù hận, quấy rối, tin nhắn liên quan tình dục, hoặc tham gia vào các thử thách có khả năng gây hại.

Bốn là rủi ro giao dịch: Trẻ em, người chưa thành niên tham gia và/ hoặc bị lợi dụng bởi các giao dịch/ thỏa thuận/ lợi ích thương mại có thể gây hại như cờ bạc, giao dịch mang tính chất bóc lột hoặc không phù hợp với lứa tuổi…. Rủi ro này có thể do thuật toán xử lý dữ liệu tự động, do vấn đề thiết kế ứng dụng, do chấp nhận với điều khoản sử dụng các dịch vụ kỹ thuật số không an toàn, khiến trẻ em có thể bị mất dữ liệu cá nhân, bị gian lận, lừa đảo.

Để bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, khá nhiều giải pháp công nghệ đã và đang được quảng bá, bày bán trên thị trường.

Tuy nhiên, trước quá nhiều lựa chọn, nhiều bậc phụ huynh lại băn khoăn không biết nên chọn giải pháp công nghệ nào.

Để giải quyết vấn đề này và tích cực triển khai Chương trình "Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng", nhiều cơ quan quản lý nhà nước đã vào cuộc.

Chẳng hạn như Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Kon Tum đã có hẳn văn bản gửi Sở Giáo dục và Đào tạo, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Báo Kon Tum, Cổng thông tin điện tử tỉnh, và ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, trong đó giới thiệu cụ thể một số giải pháp công nghệ hỗ trợ bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng hiện có tại Việt Nam, dựa trên thông tin do Mạng lưới ứng cứu, bảo vệ trẻ em trên Internet cung cấp.

Các giải pháp công nghệ cụ thể gồm: CyberPurify Kids, giúp phát hiện và làm mờ 15 loại nội dung có hại trên bất kỳ trang web nào, gần như ngay lập tức. 

Cyberpurify Egg, được thiết kế sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo để phát hiện và chặn các trang web và ứng dụng không phù hợp với trẻ em.

Mobile Guard for Kid của CyRadar, là ứng dụng bảo mật thông tin dành cho Android và iOS, giúp bảo vệ điện thoại trước tác động của các mối đe dọa tiềm tàng và các ứng dụng phần mềm độc hại khác thông qua DNS đã được mã hóa.

Safegate Family, là dịch vụ quản lý kết nối Internet, hỗ trợ bố mẹ bảo vệ con cái khi truy cập Internet, tránh truy cập website không phù hợp, lập lịch khoa học sử dụng Internet, tự động bảo vệ thiết bị trước website giả mạo, và chống rò rỉ dữ liệu nhạy cảm của gia đình (dữ liệu từ camera của gia đình, dữ liệu gửi trái phép…).

Kaspersky Safe Kids, giúp các bậc phụ huynh bảo vệ an toàn trực tuyến cho trẻ em, gồm 3 tính năng nổi bật: Bảo vệ trẻ khỏi các nguy cơ đe dọa trực tuyến trên Internet; Hỗ trợ phụ huynh quản lý thời gian sử dụng thiết bị điện tử; Giúp phụ huynh định vị vị trí của trẻ. 

Google Family link, cho phép kiểm soát chặt chẽ từ thiết bị của ba mẹ, và họ sẽ nhận ngay các thông báo trực quan những hoạt động của trẻ trên thiết bị di động.

Ở góc nhìn của chuyên gia bảo mật, ông Nguyễn Tiến Đạt, Tổng Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu mã độc, Tập đoàn công nghệ Bkav khuyến nghị: “Theo tôi, việc lựa chọn sản phẩm nên phù hợp với hoàn cảnh riêng của từng gia đình (tài chính, thiết bị ...), từng lứa tuổi, mức độ kiểm soát phù hợp mà vẫn đảm bảo không gian riêng cho trẻ. Cha mẹ cần đồng hành cùng con, cung cấp thông tin và định hướng giúp con trẻ trong quá trình sử dụng Internet cho học tập, giải trí”.

Bản thân Bkav cũng đang phát triển, cung cấp giải pháp Bkav Safe Kids. “Chúng tôi mong muốn Bkav Safe Kids không chỉ là giải pháp công nghệ để giám sát việc sử dụng Internet của trẻ, mà sẽ trở thành người bạn đồng hành, cùng trẻ an toàn trên môi trường mạng, giúp phụ huynh thấu hiểu con cái, hiểu các mối quan tâm của con, có thể đưa ra những lời khuyên, chỉ dẫn, giúp con phát triển tốt hơn”.