Chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường (TN&MT) Đặng Quốc Khánh sáng 4/6, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Bé (đoàn Kiên Giang) nêu thực trạng sạt lở, sụt lún bờ biển, bờ sông đang bủa vây vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống, sinh hoạt, sản xuất người dân trong vùng.
Do vậy, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết công tác dự báo, dự phòng vấn đề trên? Giải pháp ổn định môi trường sống khu vực Đồng bằng sông Cửu Long thời gian tới?
“Hiện nay, biến đổi khí hậu tác động rất lớn, không những gây sạt lở ở Đồng bằng sông Cửu Long, mà sạt lở ở khu vực miền núi phía Bắc cũng nghiêm trọng, rồi lũ lụt ở miền Trung”, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh trả lời chất vấn.
Trước vấn đề trên, Chính phủ đã chỉ đạo tăng cường khả năng dự báo và cảnh báo. Bộ đang chỉ đạo Tổng cục Khí tượng thủy văn nâng cấp trang thiết bị, cùng tổ chức quốc tế đào tạo nhân lực tăng khả năng dự báo.
“Khả năng dự báo của Việt Nam đã tiệm cận các nước trong khu vực, dự báo chính xác, đóng vai trò quan trọng trong chuẩn bị ứng phó”, ông Đặng Quốc Khánh nói.
Với tình trạng sạt lở ở Đồng bằng sông Cửu Long, theo tư lệnh ngành TN&MT, có 4 nguyên nhân. Đầu tiêu là do nền địa chất của vùng này được kiến tạo với các lớp địa chất trầm tích còn non trẻ so với tất cả vùng đồng bằng khác. Theo quan sát, thì vùng Đồng bằng sông Cửu Long vẫn đang tự lún.
“Chúng tôi còn đo được các phễu lún, có điểm lún khoảng 10cm. Có nghĩa là do tự nền đất địa chất non trẻ của Đồng bằng sông Cửu Long”, ông Khánh thông tin.
Các nguyên nhân còn lại, theo Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh là do lượng phù sa giảm rất lớn; lấn chiếm bờ sông để xây dựng, nuôi trồng thủy sản; và đặc biệt là khai thác cát trái phép, gây ra sạt lở, sụt lún.
“Các mỏ khai thác cát đều được đánh giá tác động môi trường. Tuy nhiên, ở đây là khai thác trái phép, tức là khai thác lậu, chúng ta không quản lý được. Tôi cũng được nghe địa phương báo cáo khai thác lậu là dùng vòi để hút cát vô tội vạ, gần bờ, rất nguy hiểm”, ông Khánh nói.
Không chỉ khai thác cát lậu, còn có tình trạng khai thác cát có phép nhưng lại vi phạm khi khai thác quá công suất, quá chiều sâu, thậm chí có mỏ khai thác gấp đôi chiều sâu cho phép.
Nêu giải pháp, ông Khánh cho biết, Bộ TN&MT được giao đánh giá đề án trữ lượng cát, sỏi lòng sông của Đồng bằng sông Cửu Long. Việc này để biết những vùng có thể khai thác và trữ lượng khai thác thế nào.
Bên cạnh đó là rà soát, sắp xếp lại dân cư ở vùng có nguy cơ bị sạt lở. “Vùng nào nguy cơ cao, cảnh báo cao, phải thực hiện ngay quy hoạch, bố trí lại dân cư”, theo lời ông Khánh.
Bộ trưởng cũng nhấn mạnh giải pháp xử lý việc lấn chiếm lòng sông, bờ sông; nâng cao khả năng cảnh báo, dự báo. Bộ cung cấp bản tin thủy văn, cảnh báo, dự báo theo giai đoạn 10 ngày, 30 ngày.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé tiếp tục bấm nút tranh luận. Theo đại biểu đoàn Kiên Giang, dự báo, dự phòng là vấn đề hết sức quan trọng để chủ động ứng phó kịp thời các biến động do ảnh hưởng của thiên tai.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ TN&MT quan tâm tới vấn đề này. Với các nguyên nhân làm gia tăng tình trạng hạn hán, suy thoái, cạn kiệt, xâm nhập mặn ở Việt Nam, ngoài 4 nguyên nhân bộ trưởng nêu, bà Bé lưu ý, còn là do “tình trạng khai thác nước ngầm tràn lan”.
“Đề nghị bộ có giải pháp quản lý tốt hơn tình trạng khai thác nước ngầm hiện nay”, đại biểu đoàn Kiên Giang nêu.
Trả lời tranh luận của đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé, Bộ trưởng TN&MT nhấn mạnh việc dự báo rất quan trọng. “Khả năng dự báo của Việt Nam đã tiếp cận với các nước phát triển trong khu vực. Tính chính xác dự báo tốt hơn”, ông Khánh nói.
Bộ trưởng dẫn chứng việc hạn hán ở Đồng bằng sông Cửu Long đã được Bộ TN&MT dự báo trước, cung cấp thông tin cho các địa phương. “Vừa qua, tôi thấy một số địa phương từ 3 vụ sản xuất nông nghiệp chỉ làm 2 vụ, hoặc thời vụ gieo trồng lùi lại một thời gian nên không bị mặn. Việc này rất quan trọng”, theo Bộ trưởng TN&MT.
.svg){kind=icon}
