Để chương trình xây dựng nông thôn mới lan tỏa mạnh mẽ từ cơ sở

Tăng quyền – tăng trách nhiệm từ cơ sở

Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa ban hành Sổ tay hướng dẫn thực hiện một số nhiệm vụ, thẩm quyền mới của chính quyền cấp xã theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp – lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. Đây là tài liệu quan trọng, góp phần cụ thể hóa cơ chế phân cấp, trao quyền cho chính quyền cơ sở nơi gần dân nhất trong triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia.

Theo Sổ tay, trong tổng số 16 lĩnh vực có sự thay đổi, riêng trong lĩnh vực nông thôn mới và giảm nghèo, chính quyền cấp xã được giao 8 nhiệm vụ, thẩm quyền mới. Trong đó, Ủy ban nhân dân cấp xã có 7 nhiệm vụ, Chủ tịch UBND cấp xã có 1 nhiệm vụ cụ thể, giúp địa phương chủ động hơn trong chỉ đạo và triển khai chương trình ngay từ cơ sở.

Các nhiệm vụ mới bao gồm: Tổ chức đánh giá, lấy ý kiến, hoàn thiện hồ sơ xét thu hồi quyết định công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới, nâng cao, kiểu mẫu; Thành lập Ban Chỉ đạo, xây dựng và triển khai kế hoạch rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo hằng năm; Tổng hợp, báo cáo về kinh tế trang trại trên địa bàn; Công khai văn bản liên quan đến chính sách bảo hiểm nông nghiệp; Phối hợp xây dựng phương án ổn định dân cư xen ghép; Phê duyệt danh sách hộ dân tham gia các phương án bố trí ổn định dân cư; Tổ chức các hoạt động đa dạng hóa sinh kế, giảm nghèo, hỗ trợ xuất khẩu lao động; giám sát, tổng kết, báo cáo kết quả định kỳ.

Việc bổ sung và phân quyền rõ ràng các nhiệm vụ giúp chính quyền cấp xã chủ động hơn trong tham mưu, tổ chức và giám sát thực hiện các chính sách, đồng thời phát huy vai trò “gần dân, sát việc” đưa các chủ trương, chính sách đi vào thực tiễn một cách hiệu quả.

Những kết quả ấn tượng

Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 cho biết, Sau hơn ba năm triển khai giai đoạn 2021–2025, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã ghi nhận những kết quả đáng khích lệ, khẳng định tính đúng đắn của chủ trương và nỗ lực vượt bậc của cả hệ thống chính trị.

Tính đến nay tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới đạt 79,3%, gần chạm ngưỡng chỉ tiêu 80%; Xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao đạt 42,4% (vượt chỉ tiêu 40%), tăng gấp 5 lần so với năm 2021; Xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu đạt 12,3%, cao hơn gấp 17 lần so với cuối năm 2021; 51% đơn vị cấp huyện được công nhận hoàn thành nhiệm vụ hoặc đạt chuẩn, vượt chỉ tiêu 50%; 20% huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, so với con số 0 vào cuối năm 2021; Đã có 12 tỉnh được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, tăng thêm 8 tỉnh so với năm 2021.

Công tác truyền thông, đào tạo được chú trọng, đổi mới góp phần nâng cao nhận thức và hành động trong cộng đồng. Cụ thể, đã tập huấn cho hơn 12.000 lượt cán bộ về xây dựng nông thôn mới.

Công tác kiểm tra, giám sát được quan tâm, triển khai đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, với hơn 6.700 đoàn kiểm tra.

Điều đặc biệt tạo nên sức mạnh cho chương trình là sự đồng thuận cao từ người dân. Các phong trào như “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”, cuộc vận động “Toàn dân xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”... đã thực sự đi vào lòng dân, khơi dậy ý thức làm chủ và tinh thần tự lực của từng hộ gia đình, từng cộng đồng.

Không chỉ giúp nâng cao chất lượng sống, phát triển hạ tầng đồng bộ, mở rộng dịch vụ thiết yếu..., chương trình còn góp phần giảm nghèo nhanh, bền vững, thu hẹp khoảng cách vùng miền, chuyển dịch cơ cấu lao động, kinh tế tích cực và thúc đẩy nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh.

Sự thay đổi từ chính quyền cơ sở  khi được trao quyền và trao trách nhiệm rõ ràng  chính là một trong những điểm mấu chốt giúp chương trình phát huy sức mạnh lan tỏa.