Trong bức tranh phát triển kinh tế - xã hội của đất nước những năm gần đây, phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” đã trở thành điểm sáng, thu hút sự quan tâm và hưởng ứng rộng rãi của toàn xã hội.
Bước vào giai đoạn 2021 - 2025, dù đối diện với nhiều thách thức như dịch Covid-19, biến đổi khí hậu, thiên tai bất thường, phong trào vẫn giữ vững nhịp độ phát triển, đạt được những kết quả vượt bậc, để lại dấu ấn rõ nét trên khắp mọi miền quê Việt Nam.
Hạ tầng khởi sắc – diện mạo nông thôn đổi thay
Một trong những thành quả rõ rệt nhất là hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội ở nông thôn đã được đầu tư mạnh mẽ, đồng bộ và hiệu quả. Hàng vạn kilômét đường bê tông, hàng nghìn cây cầu mới đã nối dài khắp các làng quê, tạo điều kiện thuận lợi cho lưu thông, giao thương hàng hóa và đi lại của người dân.
Trường học, trạm y tế, nhà văn hóa, hệ thống thủy lợi, điện, nước sạch đều được cải thiện, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.
Những ngôi làng xưa vốn quen với cảnh đường đất, mương nhỏ nay đã khoác lên mình diện mạo khang trang, hiện đại, từng bước thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và thành thị.

Nếu như hạ tầng là nền tảng, thì kinh tế chính là động lực cốt lõi của nông thôn mới.
Trong giai đoạn 2021 - 2025, sản xuất nông nghiệp chuyển dịch mạnh mẽ từ quy mô nhỏ lẻ sang hàng hóa tập trung, ứng dụng công nghệ cao, hướng đến nông nghiệp sinh thái và nông nghiệp tuần hoàn.
Nhiều địa phương đã ghi dấu bằng những mô hình sáng tạo: Đồng Tháp với “Nông dân chuyên nghiệp”, Hà Nội với hàng trăm mô hình nông nghiệp công nghệ cao, Lâm Đồng phát triển vùng nguyên liệu xuất khẩu, hay Ninh Bình với “Xã thông minh” được FAO giới thiệu ra thế giới.
Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng. Tính đến năm 2024, cả nước đã có trên 16.500 sản phẩm OCOP đạt chuẩn từ 3 sao trở lên, hàng chục sản phẩm đạt chuẩn 5 sao, vươn ra thị trường quốc tế. Những thương hiệu nông sản Việt ngày càng khẳng định vị thế, không chỉ nâng cao thu nhập cho người dân mà còn góp phần xây dựng hình ảnh nông thôn Việt Nam năng động, hội nhập.
Kết quả ấn tượng – mục tiêu vượt xa chỉ tiêu
Theo báo cáo, đến nay cả nước có 6.048/7.696 xã, chiếm 79,3%, đạt chuẩn nông thôn mới. Trong đó, 2.567 xã đã đạt chuẩn nâng cao và 743 xã đạt chuẩn kiểu mẫu, vượt xa mục tiêu ban đầu. 329/646 huyện (51%) đạt chuẩn, trong đó có 48 huyện nâng cao. Đặc biệt, 23 tỉnh, thành phố có 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, và 12 tỉnh đã hoàn thành toàn bộ nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.
Cùng với đó, chất lượng cuộc sống của người dân đã được cải thiện rõ rệt. Năm 2024, thu nhập bình quân của người dân nông thôn đạt khoảng 54 triệu đồng/người/năm, tăng 1,3 lần so với năm 2020. Tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, an sinh xã hội được đảm bảo, môi trường nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp, an ninh chính trị và trật tự xã hội ổn định.
Thành công của phong trào trước hết đến từ vai trò chủ thể của người dân. Ở nhiều địa phương, nhân dân đã tự nguyện hiến đất, đóng góp hàng triệu ngày công lao động và hàng trăm tỷ đồng để xây dựng hạ tầng, chỉnh trang thôn xóm. Những sáng kiến cộng đồng như “Ánh sáng bản làng” ở Sơn La, “Ngôi nhà trí tuệ” ở Đồng Nai, hay “Cầu hy vọng” tại Cần Thơ đã trở thành điểm nhấn, gắn kết tình làng nghĩa xóm và lan tỏa tinh thần trách nhiệm chung tay vì quê hương.
Các tổ chức chính trị - xã hội từ Trung ương đến cơ sở cũng tích cực vào cuộc. Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân, Hội Phụ nữ… đều có chương trình hành động cụ thể, từ vận động thanh niên làm đường giao thông, phụ nữ xây dựng “tuyến đường hoa”, đến nông dân áp dụng sản xuất sạch. Chính sự phối hợp đồng bộ này đã tạo nên sức mạnh tổng hợp, đưa phong trào đi vào chiều sâu.
Để phong trào có sức sống lâu bền, công tác tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến được đặc biệt chú trọng. Các cơ quan báo chí mở chuyên trang, chuyên mục phản ánh gương người tốt, việc tốt. Nhiều địa phương có cách làm sáng tạo như Ninh Bình với cuộc thi “Ảnh đẹp nông thôn mới”, Đồng Nai với “Tuyến đường nông thôn kiểu mẫu”. Những câu chuyện sống động từ cơ sở đã góp phần khích lệ, nhân rộng mô hình hiệu quả.
Bên cạnh đó, công tác khen thưởng kịp thời đã tạo động lực lớn. Trong giai đoạn 2021 - 2025, hàng nghìn tập thể, cá nhân, hộ gia đình được vinh danh, trong đó có 146 tập thể và 38 cá nhân được khen thưởng cấp Nhà nước. Đây không chỉ là sự tôn vinh xứng đáng mà còn là nguồn khích lệ để phong trào tiếp tục phát triển bền vững.
Phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” đã góp phần thay đổi căn bản bộ mặt nông thôn, nâng cao đời sống nhân dân, củng cố niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước. Phong trào không chỉ mang ý nghĩa về kinh tế, mà còn có giá trị chính trị, văn hóa, xã hội sâu sắc, khơi dậy tinh thần đoàn kết, thi đua yêu nước, ý chí tự lực tự cường của người dân Việt Nam.
Bước sang giai đoạn 2026 - 2035, phong trào sẽ tiếp tục phát triển theo hướng gắn kết xây dựng nông thôn mới với giảm nghèo bền vững, chuyển đổi số, ứng phó biến đổi khí hậu, hướng tới mục tiêu nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh.