Bình Định có đội tàu khai thác lớn với hơn 1.400 tàu khai thác cá ngừ đại dương, đạt 50% sản lượng khai thác cá ngừ của cả nước. Thời gian qua, tỉnh Bình Định đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số vào quản lý đánh bắt cá vùng khơi, giúp cho công tác quản lý tàu cá đạt hiệu quả.
Lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên mọi tàu cá
Có hơn 20 năm kinh nghiệm trong hoạt động đánh bắt hải sản, sáng 5/8, ông Nguyễn Văn Thạch (40 tuổi), thuyền trưởng tàu cá BĐ 97445 tiếp tục cùng bạn thuyền rời cảng Quy Nhơn (phường Hải Cảng, TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) đi đánh bắt ở ngư trường Hoàng Sa. Trước khi xuất bến, ông Thạch cẩn thận kiểm tra lại phương tiện, ngư lưới cụ và thiết bị giám sát hành trình.
Ông Thạch cho biết, đảm bảo thiết bị giám sát hành trình hoạt động 24/24 là một trong những yếu tố tất yếu trước khi rời bến. Việc này không chỉ giúp ông làm đúng quy định mà còn thuận tiện trong việc liên lạc với trạm bờ, người nhà và nhận biết thông tin chính xác khi có tin báo bão và cần hỗ trợ.
“Lắp đặt thiết bị giám sát hành trình là một việc rất tốt, rất có ích, tôi có thể liên lạc với người nhà để kiểm tra tin báo bão, hoặc nhờ lực lượng chức năng hỗ trợ. Tôi luôn luôn kiểm tra, giữ cho nguồn điện, máy móc ổn định để lúc nào thiết bị giám sát hành trình cũng hoạt động”, ông Thạch chia sẻ.
Cảng cá Quy Nhơn mỗi ngày có hơn 850 lượt tàu xuất bến và rời bến, trong đó đa phần là những tàu cá trên 15m. Tất cả những tàu trên 15m ra vào cảng cá Quy Nhơn đều được Trạm Kiểm soát Biên phòng Mũi Tấn, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Cảng Quy Nhơn, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Bình Định kiểm tra cụ thể, chặt chẽ hoạt động thiết bị giám sát hành trình và các giấy tờ liên quan trước khi ra vào bến.
Theo thượng úy Trần Đặng Bình Đạt, Trạm trưởng Trạm Kiểm soát Biên phòng Mũi Tấn, thông qua hệ thống giám sát hành trình, lực lượng chức năng có thể biết được 100% các phương tiện 15m trở lên đang hoạt động ở khu vực nào. Từ đó có thể kiểm soát và hỗ trợ các phương tiện khi cần thiết.
Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một số tàu cá tắt thiết bị giám sát hành trình khi đang hoạt động.
Nguyên nhân là do một số ngư dân chủ quan không giám sát thiết bị của mình khi hoạt động trên biển; hỏng do vệ tinh; có một số trường hợp người dân vào các đảo không hoạt động, ngắt kết nối nhưng không báo cho trạm bờ; ngoài ra còn có một số chủ phương tiện cố tình ngắt kết nối khi đánh bắt sai vùng, sai tuyến…
Đối với những tàu ngắt kết nối, Đồn Biên phòng cảng Quy Nhơn sẽ phối hợp cùng địa phương xuống từng gia đình thông báo, yêu cầu bật thiết bị giám sát hành trình; hoặc thông qua hệ thống liên lạc đường dài yêu cầu chủ phương tiện, hoặc thuyền trưởng phải bật lại hệ thống giám sát hành trình, duy trì kết nối 24/24.
Nếu phương tiện bị hỏng không thể duy trì được thì yêu cầu ngư dân di chuyển phương tiện vào những đơn vị trong bờ gần nhất để thông báo về hiện trạng để được hướng dẫn, xử lý.
“Trước kia khi chưa có hệ thống giám sát hành trình thì rất khó để phương tiện có vấn đề cần thông báo đến gia đình hay thông báo thông tin tránh trú bão. Từ khi có hệ thống giám sát hành trình thì việc tuyên truyền cho người dân dễ dàng và kịp thời hơn, việc kiểm soát tàu cá trong công tác chống khai thác IUU đạt hiệu quả cao hơn”, thượng úy Trần Đặng Bình Đạt nói.
Toàn tỉnh Bình Định hiện có 5.706 tàu cá, trong đó có 3.287 chiếc đánh bắt xa bờ, hiện toàn bộ tàu này đều đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Chi cục Thủy sản tỉnh Bình Định thường trực 24/24 giám sát hành trình của ngư dân để kịp thời phát hiện, xử lý nhanh đối với các trường hợp mất kết nối, vượt ranh giới cho phép. Trong thời gian qua, tàu mất kết nối hoặc vượt ranh giới cũng đã giảm rất nhiều.
Lắp hệ thống nhật ký điện tử cho 100 tàu cá
Ngoài triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, ngành nông nghiệp tỉnh Bình Định đang đẩy mạnh áp dụng chuyển đổi số vào quản lý tàu cá.
Ông Trần Văn Phúc, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Bình Định, cho biết ngành chức năng tỉnh đang thực hiện thí điểm hệ thống giám sát tàu cá bằng nhật ký điện tử trong 3 doanh nghiệp. Đến nay, việc thí nghiệm đạt kết qủa rất tốt, ngư dân đã sử dụng thành thạo hệ thống này. Trong tháng 9/2023, tỉnh Bình Định sẽ triển khai lắp đặt hệ thống giám sát tàu cá bằng nhật ký điện tử cho 100 tàu cá của ngư dân.
“Sử dụng nhật ký điện tử chỉ cần một thao tác nhỏ đã có thể hoàn thiện. Khi nhật ký điện tử được gắn kết trên bờ chúng ta có thể dễ dàng nắm bắt được số liệu, sản lượng khai thác của từng chiếc tàu khi về cảng. Trên cơ sở đó, chúng ta sẽ xác nhận nguồn gốc thủy sản, đồng thời xác định được vị trí tọa độ từng con tàu, từng đợt khai thác. Việc này giúp ích rất lớn đối với việc kiểm tra của EC hoặc các nước”, ông Phúc nói.
Ông Trần Đình Luân, Cục Trưởng cục Thủy Sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, Bình Định là địa phương có hơn một nửa tàu đi khai thác cá ngừ, chiếm trên 50% sản lượng cá ngừ của cả nước. Bình Định đã chủ trương đưa nhật ký điện tử này vào một số tàu đi khai thác của địa phương để đảm bảo tính chính xác, minh bạch của việc truy xuất nguồn gốc.
Hiện nay, việc thử nghiệm và đi vào triển khai nhật ký điện tử vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc, cần sự quyết tâm của các chủ tàu, các nghiệp đoàn nghề cá, các hợp tác xã với thuyền trưởng cùng các chi cục và Sở Nông nghiệp thử nghiệm và tiếp tục hoàn thiện hệ thống để quản lý tốt hơn trong thời gian tới.
“Từ Bình Định chúng ta có những kết quả tốt nhân rộng ra các địa phương khác. Để tất cả hệ thống khai thác thủy sản của chúng ta có được những ứng dụng công nghệ tốt nhất và truy xuất nguồn gốc minh bạch, rõ ràng và hiệu quả nhất”, ông Luân nói.
Diễm Phúc
.svg){kind=icon}
