Mạ

Dân số: 50.322 người

(số liệu Điều tra 53 dân tộc thiểu số 01/4/2019)

Dân tộc Mạ cư trú chủ yếu ở vùng cao nguyên Lâm Đồng và Cát Tiên (Đồng Nai). Họ sống thành từng bon (làng), mỗi bon có từ 5 đến 10 nhà sàn dài (nhà dài là nơi ở của các thế hệ có chung huyết thống). Đứng đầu bon là quăng bon (già trưởng làng).

Người Mạ làm nương rẫy trồng lúa và các cây khác như gỗ, bầu bí, thuốc lá, bông... Công cụ sản xuất thô sơ, có các loại xà-gạc, cuốc xà-bách, rìu, gậy chọc lỗ. Ở vùng Đồng Nai (huyện Cát Tiên) có làm ruộng nước bằng kỹ thuật lùa cả đàn trâu xuống ruộng để trâu dẫm đất đến khi sục bùn thì gieo lúa giống (xạ lúa). Người Mạ nuôi trâu, bò... theo cách thả rông, bỏ vào rừng sống thành từng đàn, chỉ khi cần giết thịt hoặc giẫm ruộng mới tìm bắt về.

Phụ nữ Mạ nổi tiếng về nghề dệt vải truyền thống với những hoa văn tinh vi hình hoa lá, chim thú với nhiều màu sắc. Nghề rèn sắt nổi tiếng ở nhiều làng. Họ tự luyện quặng lấy sắt để rèn các công cụ sản xuất và vũ khí như dao xà-gạc lưỡi cong, lao... Ở vùng ven Đồng Nai, người Mạ làm thuyền độc mộc để đi lại, vận chuyển và đánh cá.

Phụ nữ Mạ mặc váy quấn, dài quá bắp chân, nam giới đóng khố. Đồng bào có tục "cà răng, căng tai", đeo nhiều vòng trang sức. Nhà trai chủ động trong hôn nhân, nhưng sau lễ cưới chú rể phải sang ở nhà vợ, đến khi nộp đủ đồ sính lễ cho nhà gái mới được đưa vợ về ở hẳn nhà mình.

Người Mạ tin có các thần: Yang (trời) là thần tối cao, thần sông. thần núi, thần lửa... Cũng như các dân tộc khác thuộc nhóm ngôn ngữ Môn-Khmer, người Mạ tổ chức lễ đâm trâu bò vào dịp lễ tết cổ truyền (sau tết Nguyên đán khoảng một vài tháng vào mùa lễ hội đâm trâu kéo dài tới 1-2 tháng).