Kháng

Dân số: 16.180 người

(số liệu Điều tra 53 dân tộc thiểu số 01/4/2019)

Người Kháng là một trong số các dân tộc cư trú lâu đời nhất ở miền Tây Bắc (Sơn La và Lai Châu).

Người Kháng làm rẫy theo lối chọc lỗ tra hạt, trồng nhiều lúa nếp làm lương thực chính, nay có nơi đã chuyển sang cày bừa đất, gieo hạt, có ruộng bậc thang. Đồng bào chăn nuôi gà, lợn, trâu. Ngoài ra còn đan ghế, rổ, rá, nia, hòm, gùi... và thuyền độc mộc kiểu đuôi én. Trong sinh hoạt, người Kháng thường dùng loại gùi một quai, đeo qua trán.

Đồng bào trồng bông rồi đem bông đổi lấy vải và đồ mặc của người Thái nên trang phục giống người Thái. Phụ nữ nhuộm răng đen, ăn trầu.

Người Kháng ở nhà sàn. Nhà thường có 3 gian 2 chái, mái kiểu mu rùa và hai cửa ra vào ở hai đầu nhà, 2 cửa sổ ở hai vách hai bên. Mỗi nhà có hai bếp lửa (một bếp để nấu ăn hàng ngày, còn một bếp để sưởi và để nấu đồ cúng khi bố mẹ chết).

Người Kháng thích ăn xôi và các món có vị chua, cay như: cá ướp chua, dưa lá củ ráy ngứa, món hỗn hợp gồm lá lốt, thịt, ớt, tỏi, rau thơm hoà trộn, đồ chín. Tục uống bằng mũi (tu mui) là nét văn hóa độc đáo của họ. Người Kháng quen uống rượu trắng, rượu cần, hút thuốc lá và hút thuốc lào.

Theo phong tục của người Kháng, người chết được chôn cất chu đáo, trên mộ có nhà mồ, có các đồ vật dành cho người chết: hòm đựng quần áo, giỏ cơm, ống hút rượu, bát, đũa... Phía đầu mộ chôn một cột cao 4-5 mét, trên đỉnh có con chim gỗ và treo chiếc áo của người vợ hay chồng người chết.

Người Kháng quan niệm mỗi người có 5 "hồn". Sau khi chết, một hồn ở tại nhà, một hồn ở rẫy, một hồn ở gốc cây bị chặt để làm quan tài, một hồn ở nhà mồ, còn một hồn lên trời. Bố mẹ chết được thờ trên tấm phên ở góc nhà, đó là ma nhà. Hàng năm dân bản cúng ma trời và ma đất một lần.