Pà Thẻn

Dân số: 8.248 người

(số liệu Điều tra 53 dân tộc thiểu số 01/4/2019)

Dân tộc Pà Thẻn cư trú tập trung ở một số xã của tỉnh Hà Giang và tỉnh Tuyên Quang. Các bản của người Pà Thẻn thường tập trung ven suối, thung lũng hoặc triền núi thấp, có làng đông tới 30-40 nóc nhà. Nhà ở của người Pà Thẻn phỏ biến là loại nhà trệt với bộ khung bằng gỗ khá chắc chắn.

Do sản xuất phụ thuộc vào thiên nhiên, nhất là những lúc mất mùa, giáp hạt, người Pà Thẻn vẫn phải lên rừng đào củ mài, củ nâu... Vì thế hái lượm còn đóng vai trò đáng kể trong đời sống kinh tế. Nghề dệt của họ có từ lâu đời, sản phẩm dệt được nhiều dân tộc xung quanh ưa thích. Ðàn ông thường đan lát, làm mộc. Người Pà Thẻn chăn nuôi các loại gia súc và gia cầm như: trâu, bò, dê, lợn, gà. Ngoài phục vụ nhu cầu sức kéo, chăn nuôi còn nhằm thoả mãn nhu cầu tiêu dùng và lễ nghi tôn giáo.

Trang phục của người Pà Thẻn nổi bật màu đỏ rực rỡ. Nam giới mặc áo cánh, quần dài lá toạ màu chàm, quấn khăn dài. Bộ nữ phục có váy dài, áo, yếm, khăn đội đầu, với nhiều hoa văn trang trí, màu sắc hài hoà, nhưng màu đỏ được dùng nhiều nhất. Phụ nữ thích đeo vòng trang sức bằng bạc.

Dân tộc Pà Thẻn có nhiều dòng họ. Những người cùng họ coi nhau như những người thân thích có chung một tổ tiên, không được lấy nhau. Người Pà Thẻn có tục ở rể tạm thời, nếu gia đình không có con trai mới lấy rể về ở hẳn. Người ở rể phải thờ ma họ vợ, con cái một nửa theo họ bố, một nửa theo họ mẹ.

Người Pà Thẻn thờ tổ tiên trong nhà. Đồng bào còn có một số tín ngưỡng gắn liền với nông nghiệp như: thờ thổ thần, cúng cơm mới, cúng cầu mưa, đặc biệt họ còn có lễ cúng hồn súng...