Vụ logo xe vua: 80 thanh tra, CSGT bị nhắc tên nhưng... không có bằng chứng nhận hối lộ

Phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án mua bán hàng ngàn logo xe không rõ nguồn gốc và bảo kê xe quá tải nhận nhiều sự quan tâm từ dư luận, đặc biệt là việc cơ quan tiến hành tố tụng "nhắc tên" 80 thanh tra giao thông (TTGT), cảnh sát giao thông (CSGT) các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, TP.HCM.

Có môi giới, đưa hối lộ nhưng không tìm ra người nhận hối lộ

Theo hồ sơ, Nguyễn Văn Thới cùng một số đồng phạm khai từ đầu năm 2014 đến tháng 8-2015 đưa hối lộ cho 62 CSGT, 18 TTGT ở các đội, trạm thuộc địa bàn TP HCM, tỉnh Đồng Nai, Bình Dương. Gần 4,2 tỉ đồng là số tiền bỏ ra hối lộ.

Quá trình xét xử, TAND TP HCM triệu tập 83 cá nhân đến dự tòa với tư cách người có quyền, nghĩa vụ liên quan. Tuy nhiên, chỉ 3 người có mặt.

Tại tòa, HĐXX tổ chức đối chất giữa các bị cáo với 2 CSGT, TTGT (đến dự tòa với tư cách người liên quan - PV). Họ đồng loạt khẳng định bản thân không nhận tiền bảo kê xe quá tải. Cùng đó, bị cáo Thới cùng một số bị cáo khác khai nhận không quen biết 2 người này.

Đối với khúc mắc "dính dáng" đến 80 CSGT, TTGT, đại diện cơ quan công tố nhấn mạnh cơ quan điều tra đã tổ chức nhận dạng, ghi lời khai và 80 người trên không thừa nhận hành vi nhận hối lộ. Tiến hành đối chất giữa đối tượng phạm tội với 80 CSGT, TTGT nhưng cơ quan pháp luật không làm rõ được gì thêm. 

Ngoài lời khai của các bị cáo, hồ sơ không có chứng cứ nào khác chứng minh những cá nhân đó từng nhận tiền bảo kê. Vì vậy, cơ quan tiến hành tố tụng không đủ căn cứ khởi tố, điều tra, xử lý 80 CSGT, TTGT.

Căn cứ hồ sơ cùng diễn biến ở tòa, HĐXX sơ thẩm phạt bị cáo Nguyễn Văn Thới 13 năm tù giam về tội "Đưa hối lộ". Cáo buộc cùng tội danh, tòa sơ thẩm đưa ra mức án từ 1 năm 8 tháng 25 ngày tù giam đến 9 năm tù đối với 7 bị cáo đóng vai trò đồng phạm. Phạm tội "Môi giới hối lộ", bị cáo Nguyễn Cảnh Chân (cựu CSGT Công an tỉnh Đồng Nai) lãnh 7 năm tù.

Như vậy, những người phạm tội "Đưa hối lộ", "Môi giới hối lộ" đã chịu hình phạt như Bộ Luật Hình sự quy định.

Song, dư luận dường như chưa thỏa mãn khi vụ án "bỏ ngỏ" tội danh "Nhận hối lộ".

Quan điểm "đối chọi"?

Kéo dài từ năm 2015 đến nay, vụ án trải qua nhiều vòng tố tụng. Đặc biệt gây chú ý là giai đoạn TAND Cấp cao tại TP HCM tuyên bố hủy bản án sơ thẩm đầu tiên.

Theo đó, năm 2018, TAND TP HCM lần đầu xử sơ thẩm vụ án. Tòa sơ thẩm phạt Nguyễn Văn Thới 14 năm tù, Nguyễn Cảnh Chân 8 năm tù. Các bị cáo còn lại lãnh từ 1 năm 8 tháng 24 ngày tù giam đến 10 năm tù. Bản án sơ thẩm có hiệu lực, một số bị cáo kháng cáo vì muốn hưởng án treo.

Xử phúc thẩm năm 2019, TAND Cấp cao tại TP HCM hủy bản án sơ thẩm; yêu cầu điều tra, truy tố, xét xử lại.

Tại bản án phúc thẩm, TAND Cấp cao tại TP HCM nói rằng cơ quan tiến hành tố tụng cấp sơ thẩm bỏ lọt tội phạm, người phạm tội. Cáo trạng do VKSND Tối cao ban hành năm 2018 nêu đích danh một số người nhận hối lộ với số tiền, thời điểm nhận hối lộ cụ thể. Tuy nhiên, tất cả những người "đã nhận hối lộ" kể trên lại không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Trả lời, cơ quan điều tra khẳng định bản kết luận điều tra thể hiện cụ thể tên, đơn vị công tác, số tiền các đối tượng đưa hối lộ cho CSGT, TTGT; chứ không kết luận những cán bộ này có hành vi nhận hối lộ.

Khi hủy án sơ thẩm, cấp phúc thẩm còn nhận thấy cơ quan điều tra tổ chức đối chất sơ sài, không trọn vẹn. 

Theo cấp này, các bị cáo cung cấp tên tuổi, chức vụ, số điện thoại chính xác và nhận diện một số cán bộ thuộc các đơn vị CSGT, TTGT tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, TP HCM. Khi cán bộ không thừa nhận việc nhận hối lộ thì cơ quan điều tra không tiến hành đầy đủ biện pháp nghiệp vụ, điều tra. Thay vào đó, cơ quan điều tra kết luận không đủ căn cứ chứng minh hành vi nhận hối lộ.

Cơ quan tiến hành tố tụng cấp sơ thẩm xác định rõ người đưa hối lộ, số tiền đưa hối lộ, người môi giới hối lộ, số tiền hưởng lợi của người nhận hội lộ; nhưng không chỉ ra người nhận hối lộ. Theo cấp phúc thẩm, điều này khiến dư luận bức xúc.

Giải thích vấn đề, Cơ quan CSĐT Bộ Công an cho biết đó chỉ là lời khai một phía từ Thới cùng đồng bọn. Những CSGT, TTGT liên quan đến lời khai không thừa nhận hành vi nhận tiền. Do đặc thù công tác nên CSGT, TTGT công khai số điện thoại cá nhân. Đây là việc bình thường, nguyên tắc ngành không có nội dung cấm cán bộ công khai số điện thoại cá nhân. Các bị cáo làm nghề kinh doanh vận tải nên biết số điện thoại CSGT, TTGT cũng là việc bình thường… Cơ quan điều tra không có căn cứ truy xét, xác minh mối quan hệ giữa người vi phạm, người bán logo với người xử lý.

Khi ghi lời khai cũng như tổ chức đối chất, cơ quan công an có ghi âm-ghi hình (có âm thanh); với sự tham gia của đại diện VKSND Tối cao và VKSND TP HCM (người ngồi ghế công tố), luật sư bào chữa.

Cơ quan điều tra nhận xét bản án phúc thẩm có những nhận định phiến diện, theo ý chủ quan của thẩm phán.

Đáng chú ý, TAND Cấp cao tại TP HCM không đồng tình trước quan điểm xử lý CSGT, TTGT liên quan. Cụ thể, Cơ quan CSĐT thống nhất với Thanh tra Bộ Công an có văn bản kiến nghị Sở Giao thông Vận tải cùng Công an TP HCM, tỉnh Đồng Nai, Bình Dương có hình thức xử lý kỉ luật phù hợp, thích đáng đối với cán bộ giúp đỡ nhóm tội phạm bỏ qua xe vi phạm. HĐXX phúc thẩm cho rằng quan điểm như trên không hợp lý, không làm yên lòng người dân cũng như lực lượng CSGT, TTGT.