Đẩy mạnh thanh toán điện tử trong khu vực chính phủ, dịch vụ hành chính công đã được Thủ tướng Chính phủ xác định là một trong bảy nhóm giải pháp phát triển thanh toán không dùng tiền mặt, theo Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021 – 2025 (Đề án 1813).

Các mục tiêu đề án đặt ra về thanh toán không dùng tiền mặt với dịch vụ công gồm có: Từ 90 - 100% cơ sở giáo dục trên địa bàn đô thị chấp nhận thanh toán học phí bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt; từ 90 - 100% các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn đô thị triển khai thanh toán học phí trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công quốc gia; 60% các cơ sở khám, chữa bệnh trên địa bàn đô thị chấp nhận thanh toán dịch vụ y tế bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt; 60% số người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp thất nghiệp trên địa bàn đô thị được chi trả thông qua các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt.

W-dich vu cong.jpg
Cổng Dịch vụ công quốc gia đã tích hợp chức năng thanh toán trực tuyến, cho phép người dân, doanh nghiệp có thể sử dụng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt.

Thực tế triển khai thời gian qua, theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, các mục tiêu nêu trên của Đề án đã cơ bản hoàn thành.

Trong đó, về thanh toán điện tử và cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình và một phần, Cổng Dịch vụ công quốc gia và ứng dụng VNeID đã tích hợp chức năng thanh toán trực tuyến, cho phép người dân, doanh nghiệp có thể sử dụng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt để thực hiện thanh toán trực tuyến phí, lệ phí thủ tục hành chính; khai và nộp thuế (doanh nghiệp, cá nhân); đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; nộp thuế, lệ phí trước bạ về đất đai, tài sản; nộp phạt xử lý vi phạm hành chính; thanh toán tiền điện; thanh toán viện phí; nộp tạm ứng án phí.

Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo các ngân hàng thương mại, tổ chức trung gian thanh toán tích cực đầu tư ứng dụng công nghệ, nghiên cứu, có giải pháp kết nối với Cổng dịch vụ công Quốc gia để thanh toán trực tuyến cho các dịch vụ đã được tích hợp trên Cổng, áp dụng chính sách miễn, giảm phí dịch vụ thanh toán với các giao dịch thanh toán trên Cổng.

Để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt với các dịch vụ giáo dục, Bộ GD&ĐT đã đề nghị các bộ, ngành, địa phương quán triệt đến các cơ sở giáo dục đào tạo thực hiện thanh toán học phí theo phương thức không dùng tiền mặt; triển khai ứng dụng CNTT, chuyển đổi số để kết nối, tích hợp dữ liệu với tổ chức tín dụng, trung gian thanh toán, cung cấp cho người học các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt, thanh toán trên điện thoại di động.

Đến cuối năm 2024, 100% cơ sở giáo dục đại học trên địa bàn đô thị chấp nhận thanh toán học phí qua hệ thống ngân hàng, hoàn thành mục tiêu Đề án 1813 đề ra.

Với lĩnh vực y tế, kết quả khảo sát của Bộ Y tế với 1.002 bệnh viện trên toàn quốc cho thấy, 94,41% bệnh viện chấp nhận thanh toán giá dịch vụ khám, chữa bệnh kết hợp giữa tiền mặt và các hình thức không dùng tiền mặt; 5,19% các bệnh viện chỉ thanh toán bằng tiền mặt; 0,4% các bệnh viện sử dụng hoàn toàn thanh toán không dùng tiền mặt. Trong các hình thức không dùng tiền mặt, 89,52% bệnh viện đã áp dụng thanh toán qua mã QR; 87,13% cho phép chuyển khoản, và 36,23% sử dụng thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ.

Song song đó, thời gian qua, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để hoàn thành mục tiêu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, như: Giao chỉ tiêu cho từng cơ quan bảo hiểm xã hội cấp dưới, xác định nhóm đối tượng tiềm năng để tập trung vận động, tăng cường ứng dụng CNTT...

Kết quả, đến cuối năm ngoái, có khoảng 80% số người hưởng nhận các chế độ bảo hiểm xã hội, trợ cấp thất nghiệp qua tài khoản cá nhân tại khu vực đô thị, vượt mục tiêu đặt ra tại Đề án 1813. Trong đó, lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng đạt 76%, chế độ bảo hiểm xã hội 1 lần đạt 98%, trợ cấp thất nghiệp đạt 99%.

Tuy vậy, Ngân hàng Nhà nước cũng nêu rõ những tồn tại, hạn chế trong việc phát triển thanh toán không dùng tiền mặt, cần được tập trung khắc phục trong thời gian tới: Việc thanh toán qua ngân hàng với các dịch vụ công như viện phí, học phí, tiền nước ở một số tỉnh, nhất là các tỉnh miền núi còn thấp; phạm vi triển khai chủ yếu tập trung vào nhóm đối tượng khách hàng tại khu vực thành thị, điều kiện kinh tế phát triển; Việc kết nối phần mềm giữa ngân hàng và đơn vị cung ứng dịch vụ công chưa đồng bộ, ảnh hưởng đến trải nghiệm thanh toán của người dân; nhiều người cao tuổi đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội không muốn sử dụng thanh toán qua ngân hàng vì sợ rủi ro, trục trặc kỹ thuật khi sử dụng...