Trong nước, da giày thuộc nhóm ngành có kim ngạch xuất khẩu cao chiếm khoảng 7% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa cả nước.

Báo cáo 6 tháng đầu năm 2022 của Hiệp hội da giày - túi xách Việt Nam (LEFASO) cho thấy, tổng kim ngạch xuất khẩu da giày đạt 13,81 tỷ USD tăng 14,2% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó xuất khẩu giày dép đạt 11,79 tỷ USD (tăng 13,3%) và valy, túi, cặp đạt 2,02 tỷ USD (tăng 20,0%) so với cùng kỳ năm 2021. Mục tiêu năm 2022, tăng trưởng toàn ngành đạt từ 10-15% so với năm 2021 đạt khoảng 23-25 tỷ USD.

Đáng chú ý, xuất khẩu của các doanh nghiệp FDI đạt 10,99 tỷ USD, chiếm 79,56% toàn ngành da giày- túi xách Việt Nam.

Mức xuất khẩu tăng mạnh nhất vẫn tại Bắc Mỹ (24,5 %), Châu Âu (15,7%) và Nam Mỹ (10,8%). Kim ngạch xuất khẩu giảm ở Châu Á (-6,0%) và tiếp tục giảm nhẹ ở Châu Đại Dương (-1,9%). Hoa Kỳ vẫn là thị trường nhập khẩu da giày lớn nhất của Việt Nam, đạt trên 6,030 tỷ USD (23,8%), Bỉ quay lại là thị trường đứng thứ 2 đạt 866,6 triệu USD (21,6 %), Trung Quốc tụt xuống là thị trường đứng thứ 3 đạt 863,2 triệu USD (-20%).

Tốp 5 thị trường xuất khẩu da giày – túi xách lớn nhất của Việt Nam là Hoa Kỳ, EU, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc có giá trị tương ứng 6.029 triệu USD, 3.339 triệu USD, 863 triệu USD, 666 triệu USD và 380 triệu USD trong 6 tháng đầu năm 2022.

Với các thị trường có hiệp định tự do thương mại (FTA) với Việt Nam như EVFTA, CPTPP và UKVFTA, tiếp tục phản ánh sự phục hồi tích cực sau đại dịch Covid-19, con số xuất khẩu vẫn tăng trưởng mạnh lần lượt 18,2 %, 10,5% và 10,9 %.

Riêng thị trường EAEU (Liên minh kinh tế Á-Âu) do vẫn ảnh hưởng xung đột giữa Nga và Ucraine đã tạo ra một cuộc khủng hoảng rất lớn nên mức tăng trưởng sụt giảm rất mạnh (-57,7%). Còn khu vực ASEAN vẫn tiếp tục giảm nhẹ (-1,7%), trong đó xuất sang Thái Lan giảm mạnh nhất 27%, Indonesia giảm 8,9%.

Chiều ngược lại, 6 tháng đầu năm 2022, nhập khẩu thiết bị của ngành đạt 63,3 triệu USD (giảm -5,7%) và nhập khẩu da thuộc đạt 928,3 triệu USD (tăng 3,8%) so với cùng kỳ năm 2021. Điều này phản ánh đầu tư mới còn hạn chế sau đại dịch Covid-19.

Chính những bất ổn về nguồn cung nguyên liệu, đơn hàng chững lại…khiến các doanh nghiệp “đứng ngồi không yên”. 

Tại Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với các thị trường ngoài nước, bà Phan Thị Thanh Xuân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký LEFASO đánh giá, 6 tháng đầu năm dù đạt kết quả xuất khẩu khá tốt nhưng doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn lớn khi nguồn cung nguyên phụ liệu bị thiếu, gián đoạn do nguồn nguyên phụ liệu từ Trung Quốc cũng như một số nước xung quanh hạn chế.

Bên cạnh đó là thiếu nguồn lao động cũng làm ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả sản xuất kinh doanh của ngành. Không chỉ vậy, theo đại diện LEFASO, 6 tháng cuối năm ngành còn đối mặt với rất nhiều rủi ro nữa như lượng tồn kho đang rất lớn, từ giờ đến quý 1/2023 tình hình đơn hàng sẽ có phần chững lại.

Mặt hàng da giày dù ở mức trung bình của thế giới cả về chất lượng và giá cả nhưng để cạnh tranh được trên thị trường, theo bà Xuân, thời gian sắp tới, ngành cần nâng cao năng lực sản xuất các mặt hàng có giá trị cao hơn. Muốn vậy, nguồn nguyên liệu có giá trị cao cần nhập khẩu từ các nước.

Ảnh: Bảo Bảo

Ngoài ra, với các thị trường có FTA với Việt Nam, bà Xuân cho rằng, chúng ta vẫn chưa tận dụng tốt cơ hội nhập khẩu nguồn cung thiếu hụt từ các thị trường này. Đơn cử, EU là thị trường có nguồn nguyên phụ liệu có giá trị cao phục vụ nhu cầu sản xuất giày dép ở mức độ cao hơn.

Mặt khác, các doanh nghiệp da giày cũng chưa tận dụng tốt cơ hội để nhập khẩu công nghệ, thiết bị mới trong bối cảnh hướng đến sản xuất bền vững, sử dụng công nghệ xanh và sạch.

Đứng trước mục tiêu kim ngạch xuất khẩu ngành da giày - túi xách năm 2022 sẽ tăng hơn 10 - 15% so với 2021, đạt khoảng 23 - 25 tỷ USD đồng thời phát triển nguyên vật liệu và phụ liệu phục vụ ngành da giày, Việt Nam cần có sự đồng bộ cơ chế, chính sách, giải pháp thu hút đầu tư từ những tập đoàn đa quốc gia; kết nối doanh nghiệp trong nước tham gia chuỗi cung ứng nguyên phụ liệu cho doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

Y Nhụy