Tháng 9/2020, Lazarus, nhóm hacker Bắc Triều Tiên tấn công Eterbase, sàn tiền điện tử trụ sở Slovakia và đánh cắp số tiền ảo trị giá 5,4 triệu USD. Thông tin từ cảnh sát quốc gia Slovakia cho hay, vài giờ sau vụ xâm nhập, nhóm tin tặc mở ít nhất hàng chục tài khoản ẩn danh trên Binance để chuyển hoá số tài sản phạm pháp và xoá dấu vết dòng tiền.
Hackers chỉ mất chưa đến 9 phút để mở tài khoản tại Binance xác thực bằng các địa chỉ email mã hoá, sau đó dễ dàng giao dịch số tiền điện tử bị đánh cắp.
“Binance không biết ai đang chuyển tiền thông qua sàn giao dịch của họ” do đặc tính ẩn danh của các tài khoản, đồng sáng lập Eterbase Robert Auxt chua chát nói.
Số tiền bị mất không thể truy hồi của Eterbase chỉ là một phần nhỏ trong dòng tài chính đen chảy qua Binance trong giai đoạn từ 2017-2021.
Điều tra của Reuters cho thấy, Binance đã xử lý các giao dịch tổng giá trị ít nhất 2,35 tỷ USD liên quan các vụ tấn công mạng, gian lận đầu tư và buôn ma tuý. Số liệu này dựa trên hồ sơ toà án, các tuyên bố của lực lượng chức năng và phân tích dữ liệu blockchain.
Riêng trong năm 2019, Binance đã nhận hơn 770 triệu USD tiền phi pháp, theo kết luận của Chainalysis, công ty nghiên cứu tài sản mã hoá được nhà chức trách Mỹ thuê lần theo dấu vết dòng tiền phạm pháp.
Với khoảng 120 triệu người dùng toàn thế giới, giá trị giao dịch hàng tháng trên Binance có thể đạt hàng trăm tỷ USD. Trong khi đó, bất chấp những lo ngại của một số lãnh đạo cấp cao từ 3 năm trước liên quan vấn đề rửa tiền, phải đến tháng 8/2021, sàn giao dịch này mới bổ sung yêu cầu khách hàng phải xác thực bằng giấy tờ.
Số tiền phạm pháp chảy qua Binance chỉ đóng 1 tỷ lệ nhỏ trong tổng khối lượng giao dịch. Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý tại Mỹ và châu Âu đã lên tiếng cảnh báo giới tội phạm đang sử dụng công nghệ phục vụ cho mục đích rửa tiền.
Công cụ của thế giới ngầm
Theo dữ liệu của Crystal Blockchain, công ty phân tích trụ sở Amsterdam, trong giai đoạn từ 2017-2022, các đối tượng trên Hydra, website buôn bán ma tuý lớn nhất thế giới, đã sử dụng Binance như một công cụ giao dịch số thanh toán trị giá 780 triệu USD.
Reuters cho hay, số tài sản mã hoá được chuyển qua lại giữa nhiều ví điện tử trước khi chuyển tới Binance. Đối với các công ty tiền mã hoá, các dòng tiền “gián tiếp” như vậy là chỉ báo nghi ngờ của hành vi rửa tiền. Cơ quan đặc nhiệm hành động tài chính (FATF) và Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cho biết, tội phạm rửa tiền thường sử dụng các kỹ thuật phức tạp và đường đi lòng vòng, tạo ra những giao dịch blockchain rối rắm để che đậy dấu vết.
Hillman, người phát ngôn Binance, khẳng định công ty giám sát các giao dịch và đánh giá rủi ro nhằm “đảm bảo bất cứ khoản tiền bất hợp pháp nào cũng bị truy vết, đóng băng và trả lại cho người sở hữu hợp pháp”, đồng thời sẵn sàng phối hợp với cơ quan chức năng để ngăn chặn các mạng lưới tội phạm sử dụng tiền mã hoá.
Thế nhưng, theo hồ sơ toà án, Binance từng từ chối yêu cầu điều tra và đóng băng tài khoản được sử dụng để rửa tiền trong một vụ án dân sự tại Mỹ vào năm 2020.
Tại Đức, cảnh sát thông tin, các nhóm tội phạm châu Âu chuyển sang dùng Binance từ năm 2020 để chuyển hoá một phần tài sản kiếm được từ lừa đảo đầu tư trị giá khoảng 800 triệu USD.
Chiến lược chiếm lĩnh thị phần, bất chấp tất cả
Zhao, còn gọi là CZ, sáng lập Binance tại Thượng Hải năm 2017. Dữ liệu từ các nhóm chat nội bộ cho thấy Zhao đề xuất chiến lược phát triển tiếp theo của công ty, “bằng mọi giá phải gia tăng thị phần”.
Ưu tiên cao nhất là đảm bảo Binance thống lĩnh thị trường tiền mã hoá và đè bẹp sự cạnh tranh của các công ty bé hơn. “Lợi nhuận, doanh thu, sự thoải mái… tất cả đều xếp sau”.
Đầu tháng 3/2018, các đối tượng trên chợ đen trực tuyến lớn nhất thế giới Hydra đã kháo nhau tại các diễn đàn nên sử dụng Binance để thực hiện giao dịch, do sàn giao dịch này cung cấp tính ẩn danh cho khách hàng, chỉ cần một địa chỉ email để đăng ký. Nghiễm nhiên, Binance trở thành “cách nhanh và rẻ nhất” dành cho các giao dịch phạm pháp.
Alexandra, quản lý văn phòng 24 tuổi tại Moscow, bắt đầu sử dụng các chất kích thích trên Hydra từ năm 2019 để đối phó với tình trạng rối loạn lưỡng cực của mình. Cô cho biết một vài người bạn trên Hydra nói rằng Binance là cách an toàn nhất để thanh toán giao dịch các chất cấm.
Với chiến lược bất chấp tất cả để gia tăng thị phần, điều kiện đăng ký tài khoản trên Binance khá đơn giản. Một số người còn sử dụng thông tin cá nhân giả mạo để mở tài khoản. Alexandra đăng tải bản photo hộ chiếu, nhưng chưa bao giờ bị sàn giao dịch này gây khó dễ với các khoản thanh toán. “Nó giống như đi mua chocolate trong cửa hàng vậy”.
Thậm chí, theo đoạn chat nội bộ giữa các nhân viên Binance, đội ngũ tuân thủ của công ty nhiều lúc đã chấp thuận mở tài khoản cho cả những trường hợp giấy tờ không hợp lệ, ví dụ như một người sử dụng 3 bản photo cùng một hoá đơn tại nhà hàng tại Ấn Độ. Tháng 1/2019, Zhao đã phải kêu gọi các bộ phận khác hỗ trợ đội ngũ tuân thủ kiểm tra thông tin khách hàng do số lượng khách hàng quá tải.
Monero – đồng tiền ẩn danh tuyệt đối
Trong 5 năm qua, Binance cũng đang cho phép khách hàng mua bán trên nền tảng của mình đồng kỹ thuật số có tên Monero, có đặc tính ẩn danh tuyệt đối. Trong khi các giao dịch Bitcoin được lưu lại trên chuỗi công khai, thì Monero che đi địa chỉ kỹ thuật số của người gửi và người nhận.
Monero đã cho thấy sự phổ biến trong các khách hàng của Binance. Theo dữ liệu từ CoinMarketCap, tới cuối tháng 5, khối lượng giao dịch đồng tiền này trên sàn đã đạt khoảng 50 triệu USD/ngày.
Cơ quan chức năng tại châu Âu và Mỹ đã cảnh báo đích danh tính ẩn danh của Monero sẽ khiến nó trở thành công cụ tiềm năng cho tội phạm rửa tiền. Báo cáo năm 2020 của Bộ Tư pháp Mỹ cho biết, việc sử dụng “tiền điện tử tăng cường tính ẩn danh” như đồng tiền trên “là hoạt động nguy cơ cao liên quan tới hành vi phạm pháp”. Thực tế, các hacker cũng sử dụng Binance để chuyển tài sản thành Monero.
Theo Reuters, trên các diễn đàn thế giới ngầm, xuất hiện nhiều bài viết hướng dẫn sử dụng Monero để mua ma tuý. “XMR (mã giao dịch của Monero) là cần thiết với bất kỳ ai muốn mua ma tuý trên chợ đen trực tuyến”, một người dùng viết.
Vinh Ngô (Theo Reuters)