Ngày 24/7, Văn phòng Chính phủ có văn bản gửi Bộ Công Thương và Bộ Khoa học Công nghệ về việc nghiên cứu kiến nghị xây dựng quy định quản lý chất lượng thép sản xuất trong nước và thép nhập khẩu vào Việt Nam.

Theo đó, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị hai bộ trên nghiên cứu, giải quyết theo thẩm quyền kiến nghị của Hiệp hội Thép Việt Nam, báo cáo Thủ tướng Chính phủ các vấn đề vượt thẩm quyền và kết quả giải quyết các kiến nghị trước ngày 28/7.

Trước đó, Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học Công nghệ về những diễn biến phức tạp của thị trường thép gần đây.

Thép sản xuất trong nước chịu sức ép từ hàng nhập khẩu.

Theo hiệp hội này, sản xuất thép thô 6 tháng ước đạt 9,033 triệu tấn, giảm 20,11% so với cùng kỳ năm 2022. Lượng tiêu thụ ước đạt 9,153 triệu tấn, giảm 15,35% so với cùng kỳ năm 2022.

Tính chung 6 tháng đầu năm 2023, sản xuất và tiêu thụ thép thành phẩm các loại giảm lần lượt 20% và 18%.

Giá trị xuất khẩu thép đạt 3,45 tỷ USD, giảm 16% so với cùng kỳ năm 2022. Trong khi đó, 5 tháng đầu năm 2023, nhập khẩu thép thành phẩm các loại về Việt Nam khoảng 4,6 triệu tấn với trị giá hơn 3,93 tỷ USD.

Việt Nam nhập siêu hơn 220 ngàn tấn, với thâm hụt thương mại là 480 triệu USD. Đáng kể là lượng nhập khẩu thép từ Trung Quốc vào Việt Nam đang có xu hướng gia tăng mạnh trở lại.

Hiệp hội cho hay, các quốc gia trên thế giới đang tăng cường áp dụng triệt để các hàng rào kỹ thuật và biện pháp phòng vệ thương mại để bảo vệ ngành sản xuất trong nước. Các rào cản kỹ thuật được áp dụng rõ ràng tại các quốc gia như Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Hàn Quốc, Ấn Độ, Úc, Anh...

Cụ thể, các sản phẩm khi xuất khẩu sang các quốc gia này đều được yêu cầu có chứng nhận tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng của quốc gia nhập khẩu. Mục tiêu của các giấy phép là ngăn chặn lượng nhập khẩu sản phẩm kém chất lượng, tăng cường kiểm soát với thép nhập khẩu.

Trong khi đó tại Việt Nam, gần như các sản phẩm thép nhập khẩu vào Việt Nam đều có thuế nhập khẩu bằng 0%. Hơn nữa, các biện pháp phòng vệ thương mại như tự vệ phôi thép đã bị dỡ bỏ, các sản phẩm thép khác như tôn mạ, tôn màu, ống thép, thép dự ứng lực,... đều không phải chịu bất kỳ biện pháp phòng vệ thương mại nào.

Đồng thời, các sản phẩm thép cũng không nằm trong danh mục hàng hóa nhóm 2 theo quyết định của Bộ Công Thương nên không thuộc đối tượng phải kiểm tra chuyên ngành về chất lượng sản phẩm hàng hóa. 

Vì vậy, Hiệp hội Thép Việt Nam kiến nghị Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ xem xét xây dựng quy trình, thủ tục kiểm tra chất lượng thép nhập khẩu vào Việt Nam. Theo đó, thép nhập khẩu cần phải có Giấy chứng nhận tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng của Việt Nam trước khi nhập khẩu.

Cùng với đó, tăng cường điều tra áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại phù hợp để hạn chế sản phẩm thép cạnh tranh không lành mạnh, bảo vệ ngành sản xuất thép trong nước.