Sự vào cuộc đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở cùng với vai trò chủ thể của người dân và sự tham gia tích cực của cộng đồng doanh nghiệp đã góp phần đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới (NTM) của tỉnh.
Đoàn kết tạo nên sức mạnh
Trước khi sáp nhập 3 tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình, cả 3 địa phương này đều được Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Đây là nền tảng vững chắc để tỉnh Ninh Bình sau hợp nhất trở thành hình mẫu của cả nước về xây dựng nông thôn mới (NTM) hài hòa với phát triển đô thị trong thời kỳ hội nhập.

Năm 2019, 2020, 2025 là những cột mốc quan trọng ghi nhận những nỗ lực không ngừng nghỉ của chính quyền, người dân, doanh nghiệp 3 tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình (cũ) trong việc chung tay xây dựng NTM. Thành quả này một lần nữa khẳng định 3 địa phương đã thành công trong việc triển khai các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn theo hướng toàn diện, hiện đại và bền vững.
Ba tỉnh đều là những vùng có nền tảng sản xuất nông nghiệp rõ nét, mạng lưới giao thông nông thôn và cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất được đầu tư tương đối đồng bộ. Khoa học và công nghệ đã được ứng dụng trong các khâu sản xuất chế biến, bảo quản. Người dân có kinh nghiệm hợp tác sản xuất. Nhiều mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị đã được hình thành.
Chương trình xây dựng NTM luôn được gắn chặt với các phong trào thi đua yêu nước, như “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, hay các cuộc vận động bảo vệ môi trường nông thôn, xây dựng gia đình 5 không 3 sạch của Hội Phụ nữ. Không thể không nhắc tới vai trò của các tổ chức đoàn thể, Hội Nông dân, Đoàn thanh niên… với nhiều mô hình sáng tạo: “Đường hoa phụ nữ”, “Thắp sáng đường quê”, “Tuyến đường kiểu mẫu”, “Nhà sạch, vườn đẹp”, góp phần làm nên diện mạo NTM mang đậm bản sắc và sức sống cộng đồng.
Song song với phát triển kinh tế, tỉnh luôn chú trọng bảo tồn những giá trị văn hóa gắn với bảo vệ cảnh quan môi trường nông thôn. Nhiều mô hình sáng tạo như ngõ phố xanh, sạch, đẹp; tuyến đường hoa; phân loại và xử lý rác thải tại hộ bằng men vi sinh đã được triển khai và có sự lan tỏa. Đây là những tác động kép vừa cải thiện môi trường, tăng giá trị khai thác du lịch, vừa nâng cao chất lượng sống của cư dân nông thôn.
Việc hợp nhất 3 tỉnh không chỉ mở rộng không gian phát triển, mà còn tạo điều kiện tái cấu trúc lại các giá trị nông sản, phân bổ lại nguồn lực, thị trường và nhân lực, tránh đầu tư dàn trải. Sự cộng hưởng giữa các vùng cũng sẽ tăng cường năng lực điều phối theo chuỗi giá trị, giảm thiểu phân tán và tăng tính liên kết vùng. Đáng chú ý, sự hợp nhất các tỉnh cũng sẽ tạo ra một khối lượng sản phẩm OCOP vô cùng phong phú. Tính đến nay, tỉnh Ninh Bình mới sở hữu hơn 960 sản phẩm OCOP. Đây là một lợi thế cạnh tranh vượt trội tạo nên sự đa dạng cho các sản phẩm lưu niệm, quà tặng và thực phẩm đặc sản phục vụ trực tiếp cho thị trường du lịch.
Đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, hiệu quả, bền vững
Sau hợp nhất, Ninh Bình đang đứng trước nhiều cơ hội nhưng cũng đối mặt với không ít những thách thức. Trong không gian phát triển mới, tỉnh tiếp tục rà soát, bổ sung các quy hoạch để phát huy tối đa tiềm năng thế mạnh của địa phương, phát triển đầy đủ các thành tố kinh tế nông thôn, nhất là trong lĩnh vực dịch vụ, làng nghề du lịch sinh thái. Qua đó, tạo thêm nhiều giá trị gia tăng gắn với mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, bảo vệ môi trường.
Ông Nguyễn Hải Đăng, Chi cục Phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp và Môi trường) tỉnh Ninh Bình cho biết, có thể sẽ phải kiện toàn lại Ban chỉ đạo xây dựng NTM để công tác lãnh đạo, chỉ đạo đảm bảo được tốt hơn. Cùng với đó là rà soát đánh giá theo hướng dẫn của Trung ương, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, của tỉnh để thực hiện các nhiệm vụ hiệu quả, duy trì và giữ vững các chỉ tiêu, tiêu chí sau khi sáp nhập, tạo sự đồng thuận của cán bộ, nhân dân trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trong thời gian tới.