Độc đáo nghi thức 'Kéo co ngồi' ở Hà Nội được UNESCO ghi danhĐiểm độc đáo của nghi thức "Kéo co ngồi" là các đội ngồi trên nền đất để kéo, chân co chân duỗi, ngồi xen kẽ, người quay mặt bên này, người bên kia của dây.
Chương trình khai mạc triển lãm Chung một sợi dây, tọa đàm quốc tế Bảo vệ và phát huy nghi lễ và trò chơi kéo co trong đời sống đương đại trong khuôn khổ Liên hoan trình diễn Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại năm 2023 vừa diễn ra tại đền Trấn Vũ, phường Thạch Bàn, quận Long Biên, Hà Nội.
Tại buổi tọa đàm, các đại biểu đến từ các cộng đồng của Việt Nam và Hàn Quốc với các ý kiến tâm huyết đóng góp về việc bảo tồn, phát huy và giá trị của trò chơi dân gian độc đáo này trong đời sống đương đại.
Tại toạ đàm, TS Lê Thị Minh Lý - Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam cho biết cách đây hơn 10 năm, các nhà khoa học, nhà quản lý văn hoá của 4 quốc gia là Cambodia, Hàn Quốc, Philippines và Việt Nam đã cùng cộng đồng nghiên cứu nhận diện những giá trị di sản của Kéo co khu vực Châu Á Thái Bình Dương và thống nhất xây dựng hồ sơ đề cử UNESCO ghi danh là di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại. Điều đó đã trở thành hiện thực vào năm 2015.
Bà Lý cho rằng, tiêu đề triển lãm Chung một sợi dây là thông điệp tuyệt vời mà tất cả các cộng đồng kéo co đều cảm nhận được ý nghĩa sâu sắc của nó. Sợi dây là biểu tượng của sự gắn kết cộng đồng, là sự kết nối giữa con người với thiên nhiên, sự tiếp sức từ cộng đồng này đến cộng đồng khác. Chúng ta có thể ở cách xa nhau về địa lý song có những điểm tương đồng làm nổi bật giá trị văn hoá đại diện của nhân loại.
"Triển lãm Chung một sợi dây là tiếng nói chung của các cộng đồng kéo co Hàn Quốc, Việt Nam, Philippines và Cambodia mà ở đó chúng ta nhìn thấy bức tranh đa dạng văn hoá trong sự thống nhất. Xin chúc mừng cộng đồng Gijisi Dangjin, cộng đồng kéo co ngôi đền Trấn Vũ, phường Thạch Bàn - Long Biên (Hà Nội), cộng đồng kéo mỏ thôn Xuân Lai - Sóc Sơn (Hà Nội), cộng đồng kéo co Hữu Chấp - Bắc Ninh, cộng đồng kéo song Hương Canh - Vĩnh Phúc, cộng đồng kéo co người Tày Giáy tỉnh Lào Cai.
Đặc biệt xin chúc mừng hai cộng đồng mới được phát hiện trong quá trình nghiên cứu khảo sát là cộng đồng Hòa Loan - Vĩnh Phúc và cộng đồng kéo mỏ ở Ngải Khê - Phú Xuyên (Hà Nội). Hy vọng sự kiện này sẽ mở ra cơ hội mới để kết nối - các cộng đồng kéo co để mở rộng hồ sơ ghi danh vào danh mục di sản văn hóa đại diện nhân loại", TS Lê Thị Minh Lý bày tỏ.
PGS, TS Đỗ Văn Trụ - Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam chia sẻ thêm, năm 2015 kéo co đã được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (Việt Nam, Campuchia, Hàn Quốc, Philippines) và trở thành môn thi đấu thể thao phổ biến hiện nay ở Việt Nam và một số nước trên thế giới.
Vì vậy, nghi lễ và trò chơi kéo co là một di sản văn hóa phi vật thể vô cùng quý giá, vừa là trò chơi hấp dẫn, vừa là nghi lễ thiêng liêng gắn kết với đời sống tinh thần, tâm linh và ước vọng tốt đẹp của cộng đồng. Nghi lễ và trò chơi kéo co còn như một sợi dây tượng trưng cho sự kết nối của cộng đồng, hết sức phong phú, đa dạng với những sắc thái riêng của mỗi quốc gia và các vùng miền khác nhau, đó là sự đa dạng văn hóa.
Tại toạ đàm, Trưởng ban Quản lý di tích đền Trấn Vũ - ông Ngô Quang Khải đề cập một số nguy cơ trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản. Một trong những nguy cơ hiện hữu là tốc độ của việc đô thị hóa. Không gian kiến trúc của làng ngày càng bị thu hẹp do sức ép của việc xây dựng nhà, ảnh hưởng đến việc tổ chức các hoạt động văn hóa, lễ hội.
Ông Ngô Quang Khải đề xuất đầu tư, tu bổ, tôn tạo tổng thể di tích gắn với việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Bố trí quỹ đất phục vụ việc xây dựng Bảo tàng Kéo co Việt Nam tại phường Thạch Bàn. Kết nối với các tour du lịch phục vụ công tác quảng bá giới thiệu về di sản văn hóa… Đồng thời đưa chương trình kéo co vào trường học để các học sinh thực hành trong các tiết học thể chất.
| Năm 2015, Nghi lễ và trò chơi Kéo co ở Campuchia, Philippines, Hàn Quốc và Việt Nam được tổ chức UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Việt Nam có 4 địa phương gồm Lào Cai, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh và Hà Nội có di sản được ghi danh. |
Hồng Liên và nhóm PV, BTV
.svg){kind=icon}
