Donald Trump gắng sức giành lại quyền kiểm soát cho phe Cộng hòa

Chắc hẳn trong những suy nghĩ của ông Trump thế nào cũng có những băn khoăn: Liệu ông có nên tranh cử tổng thống nữa không? Liệu ông có nên nỗ lực tái thiết đảng Cộng hoà hiện bị rạn nứt sâu sắc, và nỗ lực để đảng của mình giành lại quyền kiểm soát lưỡng viện hay không? Liệu ông có nên bỏ qua việc tái tranh cử và tập trung phản công phe đối lập, những người đã khiến ông lao tâm khổ tứ suốt gần 4 năm? Hay liệu ông có nên quay trở lại cuộc sống xa hoa và các thương vụ thành công mà ông đã tận hưởng trước khi trở thành Tổng thống?

Có vẻ như ông Trump có kế hoạch sẽ củng cố vị trí ở tư cách là người đứng đầu đảng Cộng hòa như ông đã nêu rõ trong một bài phát biểu quan trọng tại hội nghị Hành động chính trị bảo thủ.

Ông ấy sẽ có tiếng nói quyết định trong việc ai sẽ ra tranh cử tổng thống vào năm 2024, ai sẽ được lựa chọn để bầu vào quốc hội vào năm 2022 và 2024 để giành lại quyền kiểm soát cho phe Cộng hoà.

Ông Trump đã gặp gỡ các ứng cử viên tiềm năng cho những chiếc ghế tại quốc hội trong kỳ bầu cử tới đây. Hầu hết những người này sẽ cần sự ủng hộ của ông để đắc cử.

Việc tái xuất của ông Trump cũng khiến nhiều người tin rằng có nhiều khả năng ông ấy sẽ tái tranh cử Tổng thống năm 2024. Kết quả các cuộc thăm dò cho thấy người ủng hộ vẫn tiếp tục trung thành với ông. Tuy nhiên, liệu ông ấy có thể thuyết phục được những cử tri Dân chủ và cử tri độc lập ủng hộ mình hay không? Việc này chắc chắn không dễ dàng nếu nhìn lại kết quả bầu cử năm 2020. Nhưng không phải là không thể.

Việc tối quan trọng trước mắt đối với ông Trump là phe Cộng hoà phải giành được quyền kiểm soát lưỡng viện vào năm 2022 và chậm nhất là năm 2024. Hiện giờ, triển vọng giành lại Hạ viện là có nhiều cơ hội vì sau cuộc bầu cử 2020, đảng Cộng hòa chỉ còn thiếu 10 ghế để chiếm đa số. Họ có thể giành được ít nhất 20 ghế.

Cuộc đua tại Thượng viện sẽ khó khăn hơn. Năm 2022, đảng Cộng hoà sẽ phải lo giữ 20 ghế trong khi phe đối lập chỉ có 8 thượng nghị sĩ phải tranh cử. Hiện tại, tương quan lực lượng tại Thượng viện là 50-50.

Động lực để ông Trump tái gia nhập chính trường là để trả món nợ cho thất bại trong cuộc bầu cử 2020. Nếu thắng cử năm 2024, ông sẽ chứng minh được với thế giới rằng các chính sách của ông được người dân Mỹ ủng hộ hơn so với chính sách của phe đối lập.

Nếu quả thực động cơ là để đòi món nợ cũ, ông Trump sẽ cần phải cân nhắc về cách thức để ông chấn chỉnh lại chiến lược của mình. Ông sẽ không thể cứ đơn giản tuyên bố rằng phe đối lập đã đánh cắp cuộc bầu của của ông và rằng toà án và đảng Cộng hoà đã không đứng về phía ông.

Điều ông cần làm là khắc phục những sai lầm trong chiến dịch tranh cử. Những sai lầm đó bao gồm việc đã làm hỏng cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên, khiến cuộc tranh luận thất bại thảm hại; coi thường việc đeo khẩu trang phòng Covid rồi sau đó chính ông lại nhiễm virus; thất bại hoàn toàn trong việc lựa chọn đội ngũ pháp lý cho vụ kiện cáo buộc gian lận bầu cử; và xử trí thiếu thận trọng trong cuộc biểu tình tại điện Capitol.

Cho đến giờ này, ông Trump vẫn chưa tự vấn về tất cả những điều này.

Còn có một mặt tối hơn trong ý đồ chính trị của cựu Tổng thống. Qua những lời hùng biện của ông Trump, có thể thấy rằng ông cũng đang muốn rửa hận cho những “bất công” mà phe đối lập và cả những người cùng phe Cộng hoà đã gây ra cho ông trong nhiệm kỳ trước và trong phiên luận tội lần thứ hai vào tháng 1/2021.

Nhưng việc trả đũa chắc chắn sẽ cản trở ông giành lại quyền kiểm soát Quốc hội và chiến thắng trong kỳ bầu cử tổng thống tiếp theo: Nếu vấn đề trọng tâm là để trả thù thì phe Cộng hoà sẽ chìm trong hỗn loạn chỉ trong vài tuần tới đây.

Hãy cùng phân tích các yếu tố sau: Trong cuộc luận tội năm 2021, có 7 thượng nghị sỹ của đảng Cộng hòa đã bỏ phiếu ủng hộ kết tội ông Trump. Ông nhất quyết loại họ ra khỏi đảng và thay thế bằng những người sẵn sàng ủng hộ ông. Nhưng điều này là không thể!

Chỉ 3 trong số 7 người được mệnh danh là RINOS (những người nhân danh Cộng hoà - đây là một thuật ngữ được dùng phổ biến từ những năm 1990 để chỉ những đảng viên Cộng hoà có tư tưởng quản trị và lập pháp giống của phe Dân chủ).

Những người này có xu hướng về phe với đảng đối lập khi biểu quyết các vấn đề quan trọng mặc dù họ là đảng viên đảng Cộng hòa. Hai trong 3 người này - thượng nghị sĩ Mitt Romney và Susan Collins vừa được bầu lại năm 2020 và phải đến năm 2024 họ mới tái tranh cử. Chỉ 1 người trong nhóm là bà Lisa Murkowski sẽ tranh cử vào năm 2022. Vì vậy, tập trung loại bỏ những đảng viên được mệnh danh RINO khỏi đảng sẽ là một việc làm hết sức vô nghĩa.

Bốn thượng nghị sỹ còn lại trong nhóm này đều là những người ủng hộ ông Trump - họ bỏ phiếu ủng hộ ông đến 80% thời gian. Khi họ bỏ phiếu chống lại ông là vì họ thực sự tin rằng ông có tội chứ không vì mục đích gây rắc rối cho ông như cách của những người được mệnh danh RINO. Hai người trong số này - ông Richard Burr và ông Pat Toomey - sẽ nghỉ hưu vào năm 2022 và họ chắc chắn không phải là nguy cơ. Hai người còn lại - ông Bill Cassidy và ông Ben Sasse - sẽ tái tranh cử năm 2026.

Ông Trump nên cân nhắc lời khuyên của cựu Tổng thống Ronald Reagan: “Người đồng ý với bạn 80% thời gian sẽ là bạn và đồng minh - chứ không phải là kẻ phản bội chỉ vì 20% thời gian họ không đồng ý với bạn".

Ông Trump và cựu lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell đang xung đột. Ông McConnell đã chỉ trích ông Trump nặng nề vì cho rằng bài phát biểu ngày 6/1 của cựu Tổng thống đã khiến một số người lợi dụng để lấy cớ gây bạo loạn tại điện Capitol. Tuy nhiên, ông McConnell đã không bỏ phiếu kết tội ông Trump. Và ông đã kêu gọi các đảng viên Cộng hòa bỏ phiếu "lương tâm" tại phiên toà ở Thượng viện.

Ông Trump đang trả đũa ông McConnell, cáo buộc vị thủ lĩnh của phe Cộng hoà tại Thượng viện đã không ủng hộ chương trình nghị sự của mình trong thời gian ông ấy nắm quyền. Vấn đề ở chỗ, cáo buộc ông McConnell không ủng hộ cựu Tổng thống là điều không đúng sự thật.

Ông McConnell chính là người giữ vai trò then chốt trong việc thông qua luật thuế của ông Trump đề xuất, góp phần vào mức tăng trưởng kỷ lục của nền kinh tế Mỹ. Ông ấy cũng là con bài quyết định trong việc thông qua số lượng thẩm phán liên bang và thẩm phán Tòa án tối cao lên mức kỷ lục dưới thời của ông Trump, đồng thời cũng chính là bàn tay sắt ngăn chặn việc thông qua các dự luật của phe đối lập đề xuất.

Ông McConnell sẽ vẫn có sức ảnh hưởng và ông Trump sẽ cần đến ông ấy nếu tái đắc cử năm 2024. Với giới chóp bu chính trị ở Washington, có lẽ ai cũng nên biết một câu là: “Những người bạn gây tổn thương trên con đường thăng tiến của mình cũng chính là người khiến bạn tổn thương khi bạn xuống dốc”. Thêm vào đó, đến năm 2024, ông McConnnell mới phải tái tranh cử cho chiếc ghế của mình tại Thượng viện.

Phần 2: Ông Trump trả đũa và khả năng thành lập đảng thứ 3 tại Mỹ

Tiến sỹ Terry F. Buss - Chuyển ngữ: Đào Thúy

Thiết kế: Hồng Anh